ENG
Uspon desničarskih ekstremista u Španiji: Barbari iz Sevilje
Autor/ica 👤 Helene Zuber
Izdvajamo
- Šef Liberala Albert Rivera mogao bi upustiti u ovaj đavolji pakt sa ekstremnim desničarima, što su druge konzervativne partije u Evropi da sada izbjegavale. A to bi vjerovatno bio kraj njegovih ambicija da postane slijedeći predsjednik vlade Španije.
Povezani članci
Foto: REUTERS – Šef partije Vox Santiago Abascal
Više od 40 godina nakon diktatora Franca ultra desničarska partija Vox je tako uspješna da može utjecati na formiranje vlade u Andaluziji. Osnivač Abascal se oslanja i na jednog bivšeg savjetnika američkog predsjednika Trumpa.
Piše: Helene Zuber
Preveo i uredio: Ešref Zaimbegović
Nakon regionalnih izbora u Andaluziji pojavila se i u Španiji radikalno desničarska snaga koja se više ne može ignorisati. U startu Vox je osvojio skoro 11% glasova i sa svojih 12 od 109 poslanika može uticati na to ko će u budućnosti vladati u Sevilji.
Nakon 36 godina na vlasti socijalisti će najvjerovatnije morati u opoziciju – istisnuti od jedne fragmentirane ali u zbroju sa radikalima lagano nadmoćne desnice. Doduše partija lijevog centra PSOE, predsjednika vlade u Madridu Pedra Sancheza, osvojila je najviše glasova. Međutim, daleko je od apsolutne većine.
To međutim nije dovoljno ni za koaliciju sa lijevičarima iz Podemosa ili komunistima niti za pakt sa liberalima iz partije Ciudadanos (Građani prim.prev.) u Andaluziji. A to da obje, lijevičarske partije protesta istovremeno sa „građanskom partijom“ , spase socijaliste je skoro pa isključeno. Jer liberalni „Građani“ Katalonca Alberta Rivera osvojili su najviše dodatnih mjesta i hoće zajedno sa konzervativcima iz Narodne partije, koji su doduše oslabljeni ali su još uvijek na drugom mjestu, da formiraju vladu.
A za to trebaju ultra desne iz Voxa.
Kako se skoro neprimjetno mogla pojaviti desničarsko ekstremistička formacija baš kod Španaca, koji bi trebali biti od toga distancirani nakon skoro četiri decenije diktature pod generalom Franciscom Francom? Nakon smrti diktatora 1975. uspjelo je njegovim naslijednicima prvo u Narodnoj alijansi njegovog ministra Manuela Fraga a onda u devedesetim godinama njegovog naslijednika Jose Maria Aznara, ponuditi Franco nostalgičarima utočište kod konzervativaca. Aznar je partiju pod imenom Partido Popular, „Narodna partija“ odveo u politički centar. Tada je u svojoj Baskiji i 18 – godišnji Santiago Abascal pristupio partiji u kojoj je već njegov otac bio aktivan.
Kada je Mariano Rajoy preuzeo partiju Abascal mu je predbacio „izdaju ideala“. Krajem 2013. student sociologije napustio je partiju gdje je u raznim funkcijama, na kraju kao opunomoćenik za informatiku regionalne vlade u Madridu, dobro zarađivao. Pred izbore za Evropski parlament 2014. osnovao je Vox. Njegovi slijedbenici su mnogi zemljoposjednici i mali preduzetnici. Partija se predstavila kao Start – Up firma.
Osnivač partije Abascal širi strah od prevelikog stranog uticaja
Jedna analiza pomjeranja birača u Andaluziji pokazuje da Vox ostvaruje uspjeh velikim dijelom iz protesta protiv etabliranih partija. Isto kao što je to u protekle četiri godine uspjelo lijevičarskom Podemosu. Međutim za razliku od naprimjer Francuske i Italije u Španiji one koji podržavaju desničarske ekstremiste ne podstiče toliko ljutnja zbog socijalnog propadanja. Njima se prije svega radi o potvrdi nacionalnog identiteta.
Polovina birača Voxa kao motiv za svoju odluku navodi strah od migranata. Rezultate od više od 20% Vox je ostvario u najbogatijim četvrtima gradova i mjestima sa visokim učešćem stranaca. Upravo na andaluzijskim obalama proteklih godina pristalo je najviše brodova sa migrantima, više od 52.000 ljudi. Šef partije Santiago Abascal širio je strah od stranog uticaja posebno otkad je socijalistička vlada u Madridu u ljeto obećala evropskim partnerima tješnju saradnju po pitanjima migracije. U gradu El Ejido Vox je postao najjača snaga. Opština zahvaljuje svoje bogatstvo Afrikancima i Južnoamerikancima, koji na nesnosnoj vrućini rade teške poslove u staklenicima, iz kojih se cijela Evropa snabdjeva sa povrćem i voćem.
„Mi nismo protiv legalnog useljavanja“, tvrdi Abascal, ali priliv se mora regulisati. Zato on želi zatvoriti španske granice, naprimjer sa “nepremostivim ogradama” u španskim enklavama Ceuta i Melilla u sjevernoj Africi. Za jedan video u predizbornoj kampanji Abascal je jahao preko pustih polja praćen grupom muških jahača. “Andaluzija za Španiju” nazvan je spot praćen herojskom muzikom. “Reconquista (Ponovno osvajanje prim.prev.) počinje na andaluzijskom tlu” piše on na twiteru. On hoće da ukine pomoć za doseljenike bez dozvole boravka.
Referendum u Kataloniji dao je podstrek ekstremnim desničarima
U svojoj mržnji prema strancima Abascal liči na druge evropske ekstremne desničare kao što je Marine Le Pen ili Matteo Salvini. I Steve Bannon, nekadašnji šef predizborne kampanje Donalda Trumpa, interesuje se za španske ultra desničare i javno im je najavio svoju podršku. Doduše Vox ne dobija finansijsku pomoć iz SAD, kažu iz partije. Oni se finansiraju od članarine i donacija malih preduzetnika. Od Amerikanaca Abascal i njegovi ljudi kopirali su personalizovanu kampanju preko WhatsApp grupa. I ovdje im je Bannon prenio svoja iskustva iz američke predizborne kampanje. Partija je do sada regrutovala skoro 400.000 birača.
Toliko fašista ne bi moglo biti u Andaluziji, kažu čak političari iz Podemosa. Za uspon Voxa kriva je borba protiv pokreta za nezavisnost u Baskiji i prije svega u Kataloniji. Otkad je tamo u oktobru prošle godine i pored zabrane ustavnog suda održan referendum o odvajanju ekstremni desničari doživeli su snažan uzlet. Oni tvrde da bi samo Vox mogao odbraniti nacionalno jedinstvo Španije.
Upravo mnogi Andalužani osjećaju se uvrijeđeni izjavama prominentnih katalonskih separatista koji odbijaju da dalje izdvajaju sredstva za solidarnost za južni region koji ima najvišu stopu nezaposlenosti. Da bi Španiju „opet napravio jedinstvenom i velikom“ Abascal planira da nadležnosti regiona ponovo vrati u Madrid. Međutim, za takvu jednu rekonstrukciju španske države morao bi se mijenjati ustav. Zato Abascal želi 2019. na komunalnim, regionalnim i parlamentarnim izborima ostvariti rekordne rezultate da bi mogao institucije zaokrenuti u desno.
Oslonjeni na ultra desničare
I na izborima za Evropski parlament u maju nada se Abascal velikom usponu. Udruženi evropski ultra desničari trebaju dobiti uticaj u EU i tako „suverenitet“ nacionalnih država vratiti iz Brisela. „Mi uopšte ne želimo van iz Evrope niti iz evra, ali mi smo protiv multinacionalnog federalizma“, kaže on. I uopšte Baskijac govori bez kompleksa to što mnogi samo potajno misle. On se odrekao mladih, glatko obrijanih vrhunskih političara iz Madrida. On ih rado ismijava kao “derechita cobarde”, male desničarske kukavice. Široko se smijući on krši pravila političke korektnosti za koja su njegovi konkurenti vezani.
U slijedećim tjednima, pretpostavlja šef Voxa, trebala bi se Narodna partija dogovoriti sa Liberalima u Andaluziji o koaliciji i „tada bi mogli pozvati nas“. Izgleda da Narodna partija nema problem sa tim da se osloni na ultra desničare. Međutim, to ima svoju cijenu: regionalni TV kanal treba biti zatvoren, ukinut porez na naslijeđe a zdravstvo i školstvo vraćeno u nadležnost Madrida. To je samo nekoliko tačaka iz programa Voxa koji je usmjeren i protiv žena i homoseksualaca.
Šef Liberala Albert Rivera mogao bi upustiti u ovaj đavolji pakt sa ekstremnim desničarima, što su druge konzervativne partije u Evropi da sada izbjegavale. A to bi vjerovatno bio kraj njegovih ambicija da postane slijedeći predsjednik vlade Španije.
Autor/ica 👤 Helene Zuber
