Evropa traži odgovor na Trumpa

Povezani članci

• Palestinci u Gazi sada na dva komada kruha dnevno, kažu iz UN
• Cipras na Kipru počinje evropsku turneju
• Povlači se papa Benedikt XVI
• Demokratski predsjednički kandidati pozivaju Kongres da pokrene opoziv Trumpa
• Francuska slavi Macronov nastup u Vašingtonu: Festival šamara
• U Siriji snajperom ubijen novinar Al Jazeere

Svjetski mediji analizirali su proteklih dana kako bi Evropa mogla odgovoriti na politiku američkog predsjednika Donalda Trumpa koji je Evropskoj uniji uveo uvozne tarife i sve je kritičniji prema globalnom trgovinskom i ekonomskom poretka koji je na snazi sedam decenija, kao i na moguće daljnje pritiske na saveznike u NATO-u da preuzmu veći dio troškova za zajedničku odbranu i i sami počnu voditi više računa o svojoj sigurnosti.

Nekoliko proteklih mjeseci su bili posebno teški za odnose Evrope s Amerikom, nakon što se američki predsjednik Donald Trump prvo povuukao iz nuklearnog sporazuma s Iranom a onda uveo tarife na uvoz aluminijuma i čelika, ali sukob na samitu najrazvijenijih zemalja iz Grupe Sedam u Kanadi prošlog vikenda na kojem se sukobio sa dugogodišnjim američkim partnerima oko slobodne trgovine je bio posebno otrežnjujući, piše londonski sedmičnik Economist.

“Sjedinjene Države ‘se opraštaju’ s Evropom, žalio se njemački ambasador. Jedan evropski zvaničnik kaže da su njegove kolege po povratku sa samita izgledale kao da su gurnuli ruke u toster.”

Nekoliko opcija se nude kao odgovor, piše sedmičnik, i prva među njima je kapitulacija pred Trumpovim zahtjevima, no nakon prvobitnog razmatranja ukidanja svih dažbina na industrijske proizvode, čini se da je njemačka kancelarka Angela Merkel u međuvremenu zauzela tvrđi stav.

Drugi izbor je jačanje otpornosti na Trumpovo povezivanje nedovoljne evropske potrošnje na odbranu sa onim što on naziva gramzivom trgovinskom politikom pa zbog toga francuski predsjednik Emmanuel Macron govori o “evropskom suverenitetu” za što ima sve veću publiku u Njemačkoj, dodaje Economist.

Treća mogućnost je sprječavanja, u okviru kojeg bi Evropa dogovarala sporazume i koordinirala reakcije na američki protekcionizam sa savaznicima kao što su Kanada i Japan, i iako američka ovisnost o dolaru umanjuje prostor za manevar čini se da ova opcija sve više dobija na snazi, smatra londonski sedmičnik i zaključuje:

“Evropljanima je ostala nada da su njihovi ekonomski i regultatorni mišići dovoljni da podupru pravila i institucije, iako se većina svijeta vraća na zakon jačeg.”

Nakon što su vidjeli prošlonedjeljnu katastrofu na samitz G7, visoki zvaničnici u sjedištu NATO-a drhte pri pomisli se samit zapadne odbrambene alijanse narednog mjeseca u Briselu umjesto prezentacije translatlantskog jedinstva i odlučnosti može pretvoriti u drugu rundu tutnjave iz Kvebeka, sa Trumpom koji napada Evropljane i Kanađane zbog njihovog navodno nepoštenog trgovinskog suficita i slabašne potrošnje na odbranu i razbija alijansu u pramaparčad, piše Paul Taylor na portalu Politico:

“Potpuno je legitimno za Sjedinjenje Države da pritisnu države NATO-a da plaćaju više za svoju odbranu. Ali Americi su potrebni prijatelji koji slično razmišljaju i Trump ne može dozvoliti da ih nastavi tretirati kao rivale ili prijetnju sigurnosti.”

No, suočavanje na samitu 11-12 jula bi moglo imati ozbiljne strateške posljedice, posebno ako ohrabri zemlje kao što su Rusija, Kina ili Iran da pokušaju iskoristiti zapadne podjele sa potencijalno opasnim rezultatima za rat i mir, smatra Taylor:

U pitanju je sudbina alijanse koja je očuvala zapadnu stabilnost i prosperitet u proteklih sedam decenija, ali koju je Trump nazvao “prevaziđenom”, zbog čega su zvaničnici NATO-a pripremili nekoliko “pobjeda” koja Trump može pripisati sebi kako bi ga odobrovoljili, kao što je trend povećanja potrošnje na odbranu, više sredstava odobrenih za modernizaciju opreme i spremnosti, i stvaranje “vojne mobilnosti” uklanjanjem administrativnih barijera i infrastrukturnih nedostataka, piše urednik Politica.

Američki i zvaničnici NATO- savjetuju da Trumpovu politiku ne treba razumijevati samo kroz njegove tvitove, jer je Amerika više nego uduplala odvajanja za evropsku odbrambenu inicijativu, poslala tenkove u Evropu prvi put nakon sukoba u bivšoj Jugoslaviji, ponovo pokrenula pomorsku komandu za Atlantik i, uprkos Trumpovoj nespremnosti da kritizira ruskog predsjednika Vladimira Putina, pojačala sankcije protiv Moskve nakon trovanja bivšeg ruskog špijuna u Britaniji, kaže Taylor:

“Da, sve su to dobri znaci. Ali održavanje uspješne odbrambene alijanse također zahtijeva i to da se ne puca u svoje saveznike. Ali sa četiri sedmice do samita NATO-a u Briselu, to je sve drugo osim izvjesno.”

RSE