Srbija na Zapadu: Na marginama izborne pobjede Aleksandra Vučića

Povezani članci

• Viktor Ivančić: STRAH I KLEPET
• Trebinjac umro nakon nesuglasica sa popisivačem
• Neka reka Sava poteče uzvodno i neka odnese ovo pismo Šamčanima
• Zvonimir Nikolić: Gospođo Kitarović, nećete ponoviti udruženi zločinački poduhvat nad mojim susjedima
• Boris Dežulović: Moj Dylane, pobratime mio
• Lingvistički izazov i Bill Clinton

Srbija je tokom poslednje sedmice bila nesporni centar regionalnog, a u izvjesnoj mjeri i evropskog dešavanja. Kroz ta, za mnoge iznenađujuća dešavanja, politički uspon Aleksandra Vučića je doživio svoj zenit.

Piše: Koča Pavlović

Političar koji je i tokom dvije minule godine sa položaja potpredsjednika faktički upravljao Vladom Srbije, prešao je dug put od nekadašnjeg ultra-nacionaliste i anti-zapadnjaka, do ove današnje pozicije apsolutnog pobjednika koji uživa potpunu naklonost SAD. Ovaj nekadašnji Šešeljev miljenik i Miloševićev ministar, danas je jedini lider u regionu koji nesporno vlada vlastitom kućom.

Politička bajka koju Aleksandar Vučić već sedmicu dana živi, u najkraćem izgleda ovako: prvo je ovaj novi gospodar Srbije “do nogu” potukao razjedinjenu demokratsku opoziciju na prošlonedjeljnim izborima, a potom mu se “bezuslovno predao” Darko Šarić, vođa najvećeg narko-klana na Balkanu i jednog od najmoćnijih u Evropi.

Sama izborna pobjeda Aleksandra Vučića već je dugo bila izvjesna, ali su konačni rezultati ipak iznenadili gotovo svakoga. Sa 49% osvojenih glasova Vučićev SNS će imati čak 63% mjesta u Parlamentu, jer je budući premijer uspio da ispod cenzusa sabije čak i neke “političke legionare” sa dvadesetogodišnjim parlamentarnim stažom. Njegovi “naprednjaci” su iznenađujuće nadmoćno triumfovali čak i na istovremenim lokalnim izborima u Beogradu, u nekadašnjoj tvrđavi Vučićevih oponenata demokrata. Ilustrativno je da su ispod cenzusa recimo ostale i stranke kojima rukovode političari od kojih je jedan, svojevremeno, na izborima pobijedio Slobodana Miloševića i potom uživao podršku čak 75% građana Srbije (V. Koštunica – DSS),  a drugi je potom sa istim tim Miloševićem pregovarao o njegovoj predaji Haškom tribunalu (Č. Jovanović – LDP). Ukratko, Aleksandar Vučić je doslovno počistio političku scenu, i “ostvario najbolji izborni rezultat još od vremena Slobodana Miloševića” (kako doslovno reče njegov prvi saradnik).

Ali Vučićev politički medeni mjesec se na tome nije završio. Samo jedan dan nakon izbornog trijumfa, taman kada su poraženi protivnici počeli da stidljivo iznose zabrinutost da ovakav rasplet gura Srbiju u apsolutizam, koji (po definiciji) neće donijeti ništa dobro – uslijedila je holivudski realizovana „bezuslovna predaja“ Darka Šarića. Američki prijatelji su, sa javnosti nepoznate adrese, novom vladaru Srbije u lisicama isporučili šefa vodećeg narko klana, čovjeka koji je bio u bjekstvu 4 godine, i čije se bogatstvo procjenjuje na 25 milijardi dolara!

Vučić živi svoj „american dream“ – kažu ironično i pomalo zavidljivo njegovi protivnici. I to je puka istina. Jer Aleksandar Vučić jeste političara-populista, koji je čitav politički kredibilitet tokom učešća u vlasti izgradio, i potom čitavu svoju izbornu kampanju utemeljio na najavama oštre borbe protiv korupcije i kriminala. Zato je „bezuslovna predaja“ najvećeg narko-bosa – prava višnja na njegovoj pobjedničkoj torti, višnja po njegovom izboru.

Srbija je korupcijom razjedena i kroz privatizacije opljačkana država sa trećinom nezaposlenog stanovništva, pa je narod skoro jednako gladan i hljeba i pravde. Aleksandar Vučić sebe projektuje kao osobu koja tom narodu može ponuditi pravdu, i već je krenuo u ostvarivanje predizbonih obećanja.

Sa zaustavljanjem rasta nezaposlenosti i sa ozdravljenjem privrede – što podrazumijeva promjenu razvojnog koncepta, povećanje poreske discipline i liberalizaciju investicionog ambijenta – ovaj izvorni populista i hardliner se do sada mnogo teže snalazio. Čini se da će zato rasprodaja velikih privrednih sistema, koji su u potpunom ili u djelimičnom vlasništvu države, i koncesiono ustupanje preostalih prirodnih resursa biti dominanta njegove buduće ekonomske politike.

 Iako na prvi pogled ne djeluje tako, izborna pobjeda Aleksandra Vučića i privođenje Darka Šarića su ne samo logički, već i strateški uvezani. Budući premijer je na kraju izborne noći najavio brzo formiranje novog Kabineta, i prilično je eksplicitno nagovijestio da će osvojenu apsolutnu vlast najvjerovatnije podijeliti sa nekim od parlamentarnih, a možda čak i vanparlamentarnih stranaka. U toj vizuri, ekspresno hapšenje glavnog narko-bosa može se smatrati prvim odlučnim korakom u pravcu pravljenja nove Vlade Srbije. Jer se već dugo pominju informacije o materijalnim dokazima povezanosti dvogodišnjeg Vučićevog koalicionog partnera, lidera Socijalista Ivice Dačića, dosadašnjeg premijera i ministra Policije, sa korupcionaškim aferama i kriminalnim strukturama, pa čak i sa svježe uhapšenim narko-bosom Darkom Šarićem. Mediji su ovih dana objavili informaciju, koju ni sam Dačić nije demantovao, da je njegovo Ministarstvo policije bilo isključeno iz najznačajnijih operacija borbe protiv mafije, jer se dokazalo kao nepouzdan partner.

 U istom kontekstu sastavljanja nove Vlade, vrlo je znakovita javna zahvalnost koju je A.Vućić uputio bivšem šefu sprske Obavještajne službe (BIA) M.Rakiću, koji je prije pet godina započeo saradnju sa CIA i DEA, i koji je tada uspješno realizovao prvu veliku akciju protiv narko-kartela Darka Šarića (akcija „Balkanski ratnik“ i zapljena 2.8 tona kokaina). Ovo zato što se pomenuti g. Rakić nalazi na listi Nove demokratske stranke (NDS), i to odmah iza bivšeg predsjednika Srbije Borisa Tadića, proevropskog i može se reći pro-NATO političara.

Uzimajući sve ovo u obzir, kao i činjenicu da je, zbog „curenja informacija“ ka narko-bosovima, već počelo suđenje nekadašnjem šefu kabineta ministra Policije Ivice Dačića, mislim da je izvjesno da će novu srpsku Vladu formirati Vučićeva SNS i Tadićeva NDS. U toj će se Vladi sigurno naći i predstavnici manjinskih zajednica, a moguća su i neka nestranačka kadrovska rješenja, pogotovu u sferi privrede, u kojoj je Vučićeva stranka pokazala da je krajnje nekompetentna.

Sasvim sam siguran da će ukrajinska dešavanja imati snažan uticaj na politiku buduće srpske Vlade. Ta dešavanja će, po mom mišljenju, ubrzati primjenu već postignutog Briselskog sporazuma o dijalogu sa Kosovom, i intenziviraće pregovore Srbije i EU o punopravnom članstvu. Garancija ovog ubrzavanja je i činjenica da sve stranke koje su prešle cenzus spadaju u kategoriju pro-EU partija, i podržavaju Briselski sporazum sa Kosovom. Ono što će biti novi momenat, jeste to da će ukrajinska dešavanja i podizanje nove vrste „željezne zavjese“ (što po pravilu podstiče homogenizaciju na obje strane), pred novu srpsku Vladu ubrzano postaviti novi veliki politički izazov – približavanje Srbije NATO-u. Mislim da je ukrajinsko dešavanje stavilo tačku na dosadašnji spoljnopolitički pristup srpskih Vlada tokom zadnje decenije, koji se definisao sa dva slogana – jedan je bio „ i EU i Kosovo“, a drugi je bio „ i SAD i Rusija“. Sve su to dodatni razlozi zbog kojih se NSD Borisa Tadića, kao jedina pro-NATO partija u budućem Parlamentu, „mora“ naći u novoj sprskoj Vladi.

Naravno da će borba protiv korupcije i mafije biti glavna tema na unutrašnjoj sceni, makar tokom prve polovine mandata nove Vlade. U kojoj mjeri će buduća Vlada tom temom pokriti vlastitu nesposobnost da zaustavi dalje siromašenje Srbije – to zavisi od stepena medijske kontrole koji Aleksandar Vučić uspije da obezbijedi. U dosadašnjoj dvogodišnjoj vladavini, on je uspio da kontroliše medijsku scenu u mjeri koja nije viđena još od Miloševićevog vremena. Prosvijećeni apsolutizam, to je ono što Srbiji obećavaju izborni pobjednici. Opasno antidemokratsko samovlašće – to je viđenje srpske budućnosti koje javnosti plasira pauperizovana srpska opozicija.

Koča Pavlović, opozicioni poslanik u Skupštini Crne Gore