Ambasadori EU razmatraju sporazum sa Velikom Britanijom

Povezani članci

• Izraelski izbori: Netanyahu na putu za rekordni peti mandat
• Veliki broj ljudi poginuo u napadu talibana u Kabulu
• Putin spreman za dijalog sa SAD-om
• Problemi AstraZenece dodatno otežavaju vakcinisanje u EU
• Stoltenberg: NATO neće rasporediti rakete po Evropi
• Kina osudila prijedlog zakona Predstavničkog doma SAD-a o Ujgurima

foto: Reuters

Ambasadori Evropske unije (EU) sastat će se u petak (25. decembar) kako bi započeli pregledanje trgovinskog sporazuma koji su potpisali Unija i Velika Britanija, saopštio je portparol njemačkog predsjedništva EU.

Portparol EU za Njemačku, koja predsjedava Uniji, napisao je na Twitteru da je njemačko predsjedništvo sazvalo sastanak Komisije stalnih predstavnika u EU (COREPER).

Učesnicima sastanka obratit će se glavni pregovarač EU Michel Barnier (Mišel Barnije) koji će predstaviti detalje pregovora Unije i Velike Britanije.

London i Brisel postigli su u četvrtak (24. decembar) trgovinski sporazum samo sedam dana prije kraja tranzicijskog perioda Brexita i više od četiri godine nakon što su Britanci izglasali izlazak iz Unije.

“Preuzeli smo kontrolu nad svojim novcem, granicama, zakonima, trgovinom i ribarstvom”, saopštila je britanska vlada.

“Sporazum je fantastična vijest za porodice i poslovne ljude u svim dijelovima Velike Britanije. Potpisali smo prvi trgovinski sporazum utemeljen na nultim tarifama i nultim kvotama koji je ikad postignut s EU-om”, saopštio je Downing Street u četvrtak.

“Ostvarili smo odličnu stvar za cijelu Veliku Britaniju u rekordnom vremenu i u veoma izazovnim uslovima, koja štiti integritet našeg unutrašnjeg tržišta i mjesto Sjeverne Irske u njemu”, navodi se u saopštenju.

Glavne tačke ekonomskog sporazuma Brisela i Londona

Evropska komisija predstavila je glavne tačke ekonomskog i trgovinskog partnerstva zaključenog sa Velikom Britanijom, koji postavlja okvir za buduće odnose dvije strane – partnere od 1. januara.

Sporazum garantuje trgovinu bez carina ili kvota za “svu robu koja je u skladu sa odgovarajućim pravilima o porijeklu”.

Britanska preduzeća tako zadržavaju pristup ogromnom jedinstvenom evropskom tržištu od 450 miliona potrošača, a evropske firme za 66 miliona Britanaca.

Sporazum bez presedana omogućava izbjegavanje prekida u lancima proizvodnje, što bi bilo problematično za sektore kao što je automobilski.

Velika Britanija i EU angažovale su se da poštuju jednake uslove konkurencije “održavanjem visokog nivoa zaštite u oblastima kao što su zaštita životne sredine, borba protiv klimatskih promjena, određivanje cijena uglja, kao i socijalna i radnička prava, fiskalna transparentnost i državna pomoć”.

Ako jedna od dvije strane ne ispuni svoje obaveze u ovoj oblasti, bit će moguće preduzeti “korektivne mjere”, kao što su carinski nameti.

Ako se Velika Britanija ili EU ne pridržavaju sporazuma, bit će pokrenut mehanizam za rješavanje sporova, kakav postoji u većini trgovinskih sporazuma.

Zbog žestokog protivljenja Londona, Sud Evropske unije neće se miješati u to. “Zajednički savjet” će osigurati da se sporazum pravilno primjenjuje i tumači.

Sporazum predviđa da se evropskim ribarima omogući pristup britanskim vodama u prelaznom periodu od pet i po godina, odnosno do juna 2026. godine.

Tokom tog prelaznog perioda, EU će morati postepeno da se odrekne 25% svog ulova čija je vrijednost 650 miliona eura godišnje.

Sporazum garantuje avionsku, drumsku, željezničku i pomorsku povezanost, ali na manje povoljan način nego da je Velika Britanija ostala članica jedinstvenog tržišta.

Bit će uvedene mjere da konkurencija prevoznika bude pod jednakim uslovima “tako da prava putnika i radnika i sigurnost u saobraćaju ne budu ugroženi”.

Velika Britanija će nastaviti učestvovanje u nekim programima EU za period 2021-2027. godine, kao što je program za istraživanje i inovacije “Horizon Europe”, pod uslovom da doprinosi budžetu EU.

Sporazum “uspostavlja novi okvir” policijske i pravosudne saradnje, “posebno za borbu protiv prekograničnog kriminala i terorizma”.

Saradnja u oblasti spoljne politike, vanjske sigurnosti i odbrane nije obuhvaćena sporazumom, jer Velika Britanija nije željela da pregovara o tome.

RSE