Bitka na Neretvi najsudbonosnija je operacije koju je vodila narodnooslobodilačka vojska

Povodom 70 godina bitke na Neretvi, general bivše JNA, član rukovodstva Saveza antifašista i boraca narodnooslobodilačkog rata u BiH, učesnik bitke na Neretvi Ekrem Durić je izjavi  za Agenciju Fena kazao da je to bila najteža i najhumanija bitka u Drugom svjetskom ratu.

– Četvrta neprijateljska ofanziva i njena završna i najteža etapa, Bitka na Neretvi najsudbonosnije su operacije koje je vodila narodnooslobodilačka vojska. Bitka za ranjenike najhumanija je bitka u Drugom svjetskom ratu, tu se rješavala sudbina narodnooslobodilačke borbe – rekao je general Durić.

Bitka na Neretvi odvijala se od 20. februara do 31. marta, bolje rečeno sve do 20. aprila i do izbijanja partizanskih jedinica na liniju Kalinovik – Nevesinje, tj. liniju dubljeg mostobrana. Glavna operativna grupa za deset dana oslobodila je Prozor i deset drugih mjesta osim Konjica i ovladala komunikacijama u dolini Neretve od Drežnice do Ivan-sedla.

– Pored ostalog imali smo zarobljenih 65 kamiona kojima smo planirali prevesti ranjenike – navodi Durić.

Navodi kako je s Prvom proleterskom brigadom bio na Ivan -planini, koja je imala zadatak osloboditi Konjic, ali jake njemačke i talijanske snage uz pomoć avijacije, ustaša i četnika u samom gradu, nisu dozvolile da se izvrši ovaj zadatak krajem februara.

Glavna operativna grupa sa četiri hiljade ranjenika našla se u okruženju, na uskom i slabo prohodnom prostoru. U kritičnom momentu 28.februara u Gračanici Vrhovni štab odlučio je da se izvrši pregrupisavanje snaga, da se poruše svi mostovi na Neretvi, izvrši protuudar prema Gornjem Vakufu koji je zauzet 5. marta.

– Tako je neprijatelj zavaran, misleći da odustajemo od forsiranja Neretve – naglasio je Durić.

Među prvima improvizovani most u Jablanici prešli su borci Prve i Druge proleterske i Druge dalmatinske brigade. Prebacivanje ranjenika počelo je osmog na deveti mart.

– Zbog slabe propusne moći podignutog mosta i neprekidnog djejstva neprijateljske avijacije i artiljerije, prebacivanje se odvijalo sporo, sa znatnim gubicima. S ranjenicima smo prešli preko Idbra, Ljubine, Bijele i Prenja na Borke i Boračko jezero, gdje smo se konsolidovali jednu sedmicu dana – priča Durić.

Josip Broz Tito je Fazliju Alikalfića poslao u Bjelimiće gdje je postojala jaka ustaško-muslimanska milicija da im kaže “da nas ne napadaju, uzećemo nešto hrane i platiti, te nisu smjeli da nas napadnu, prošli smo bezbjedno dalje”.

Pobjedama kod Glavatičeva, Kalinovika i Nevesinja nad italijanskim i četničkim snagama završila se Bitka na Neretvi, koja je vođena pod vanredno teškim okolnostima.

– U Visokoj ratnoj školi u Francuskoj 1955. -57. godine proučavali smo ovu bitku. Jedan njemački oficir, učesnik Bitke na Neretvi, polaznik ove ratne škole rekao je da bi se svaka vojska predala u situaciji okruženja i napada iz vazduha, osim Titovih partizana. Nikada nije čuo da jedna vojska tako brani svoje ranjene i bolesne – ispričao je svoje sjećanje general Ekrem Durić.

(FENA)