SASVIM NEPRETENCIOZNO NAMIGIVANJE SLOBODE

Povezani članci

• Hidrometeorološki zavod srpske književnosti
• “Idioti” su znali
• Slavo Kukić: Podjela Bosne i Hercegovine po scenariju Centralne izborne komisije
• Dodjela nagrada Duško Kondor za građansku hrabrost 2014. godine
• Nakon 17. Festivala dječijeg teatra BiH
• Procesuiranje korupcije najneefikasnije u posljednjih 5 godina

Dok jedni prave svijet boljim, drugi ga prave gorim. Zbog te klackalice, zbog neizbježne nade u širenje svijesti, nastavljamo da namigujemo i da opstruiramo promašenu racionalnost koja apsurdni sistem čini ne samo mogućim, nego i dominantnim.

O Izložbi «Inicijacija u salonu za proslave», Collegium artisticum 17. januar – 13.februar 2013.

 Piše: Branka Vujanović

«Inicijacija u salonu za proslave» je izložba koja slavi izazov slike i radost površine. Jusuf Hadžifejzović je složio kompoziciju koju je lakše odsvirati, nego opisati. Ritam tačaka i boja poziva na meditaciju, ili na ples. To su slike koje se ne posmatraju pojedinačno, one dodiruju jedna drugu, naliježu jedna na drugu, podupiru se, nadopunjuju, izvode vizualne akrobacije, namiguju posmatraču… Sasvim nepretenciozno u odnosu na izazove «surove realnosti», sasvim radikalno u odnosu na afirmaciju kreativne svijesti i pozitivnog pogleda na svijet.

Umjetnici predstavljeni na izložbi prilaze ovom izazovu na sasvim različite načine, mada je u prvom planu apstraktni izraz. Jedan od ujedinjujućih elemenata je hipnotički efekat boje. To je upečatljivo na slikama Emira Kapetanovića, koji kombinuje efekte op-arta i elemente apstrahovane arhitekture. Kapetanović ne zazire da ponekad poremeti površinu slike iluzijom treće dimenzije ili metaforičkim dodatkom, kao kada se iz apstraktne mreže pojavi fudbalska lopta, ili kada na slici koja nosi naziv «Neideintifikovani estetski objekat (NEO)», pticoliko biće počne da živi u nedefinisanom crnom prostoru, kao praoblik novog svijeta u nastajanju…

Efekti op-arta prisutni su i na kompozicijama od plastičnih slamčica Emira Mutevelića. Kreativna kombinatorika i materijalnost plastike čine ove kompozicije istovremeno vizuelnim i taktilnim, a njihovo pozicioniranje na zidu (bez okvira) ili lebdenje u prostoru priziva utisak bestežinskog i mogućnost produžavanja u beskraj u neograničanom broju kombinacija.

Igra između arhitektonike i dekorativnosti odlikuje cikluse Ive Simčić i Jasmine Gavrankapetanović-Redžić. U toj je igri prisutan i nepretenciozni feminizam, izražen kroz odnos  nježnog i brutalnog, vidljivog i nevidljivog, kroz konotacije mehanizama moći skrivenih iza dekorativne forme, koje se prepoznaju tek pažljivim gledanjem.

Slike iz ciklusa «Neretva» Ede Vejselovića izdvajaju se načinom na koji su nastajale u direktnom kontaktu sa prirodom. Nakon što je pronašao kolorit koji savršeno odgovara neretvanskoj boji, umjetnik prepušta površinu platna samoj vodi da razlije pigment i ostavi pečat sopstvenog toka kao pandan slikarskom gestu.

Slikarski gest stvara vrtložni “dijagram” na slikama Demisa Sinančevića. “Dijagram u umjetnosti” je analitički pojam koji je Gilles Deleuze uveo kako bi označio način na koji se u materiju slike prenosi čisti intenzitet nevidljivih sila.

Izložene su i slike dva umjetnika iz Prijepolja, Kenana Hašinbegovića i Babe Džona. Dok Kenan Hašinbegović istražuje odnos između pozadine i apstraktnih formi koje je nastanjuju, opsesivni crtač Babo Džon minuciozno izvlači oblike koji se rađaju jedan iz drugog osvajajući pozadinu, po zakonima dementne logike koja se ne može naučiti, ali se mora poštovati.

Veliki dio izložbe nosi energiju dječijeg svijeta fantazije, koji je toliko puta pokretao umjetničku avangardu na iznalaženje novih rješenja u proširenom konceptu umjetnosti. Crteži Emine Huskić su ponekad lične vizuelne priče sa emotivnim nabojem, ponekad bajkovite sekvence ili dekorativne kompozicije koje poništavaju granicu između umjetnosti i dizajna. Grupa YAGE (Nardina Zubanović, Saša Peševski, Rikardo Druškić, Anja Maričić, Ema Dujmović, Sunita Fišević) njeguje kolektivni pristup umjetnosti, neopterećen stilskim inhibicijama, pod uticajem svakodnevnog života i druženja, stripa, filma i muzike. Česta je primjena dadaističkog spoja tekstualnog i vizuelnog.

Hadžifejzović je odlučio da na ovoj izložbi okupi umjetnike sa kojima je vezan i kao učitelj i kao prijatelj, ali od kojih i on sam uči, upoznaje nove načine gledanja i nove načine namigivanja… Ti su ga umjetnici i inspirisali da iznese tezu o jednoj struji «neo-futurističkog optimizma» koji se pomalja, i to nije samo fraza, takav senzibilitet postoji i ispoljava se kroz govor slike na ovoj izložbi. Upućen je onima koji su voljni gledati.

Nameće se, naravno, pitanje šta sa onima koji nisu voljni, da li se pomiriti sa umjetnošću kao «autsajderskim elitizmom» (ma kako to apsurdno zvučalo) i živjeti svoj model života na mikroplanu, pošto je sasvim jasno da na makroplanu sve srlja u propast, licemjerje i apsurd?. Postavljamo pitanje zašto uopšte pokušavati, a odgovor je, zapravo, iskonski: zato što je u čovjeku upisan imperativ ka proširivanju svijesti. Dok jedni prave svijet boljim, drugi ga prave gorim. Zbog te klackalice, zbog neizbježne nade u širenje svijesti, nastavljamo da namigujemo i da opstruiramo promašenu racionalnost koja apsurdni sistem čini ne samo mogućim, nego i dominantnim.

Izložbu zatvara performans «U zapremini kruga: Dijalog sa Sonjom Savić», koji izvode Belma Šteta, Azra Čaušević i Danilo Jovanović uz muzičku podršku Ilvane Dizdarević, u utorak, 12. februara 2013. godine, sa početkom u 19:00.