Uz Dan Evrope: Balkan mora unaprijediti medijske slobode

Povezani članci

• London nakon Brexita neće priznati nadležnost Suda EU
• ‘Noću počinje jauk’: Svjedočenja o mučenju u pritvoru u Minsku
• Gina Haspel: Od mučionice do na vrh CIA
• U Turskoj uvedeno vanredno stanje
• Pet godina nestanka MH370: Trebao je to biti savršeno običan let
• Spašeno 1.000 ljudi iz ruku Boko Harama

Ovih su dana širom otvorena vrata svih ključnih evropskih institucija, obilježavajući Dan Evrope. Više od šezdeset godina nakon Schumanove deklaracije, sna o ujedinjenoj Evropi, Brisel poručuje: 

“Na korak smo da san postane java, sa pola milijarde ljudi, slobodnim prostorom Schengena, živeći u miru i dijeleći vrijednosti, uprkos izazovima kakvih nije malo”.

A prije obilježavanja ovog datuma, evropski zvaničnici su se bavili slobodom medija na zapadnom Balkanu, te poručili kako se tu može još štošta uraditi ukoliko se žele dostići evropski standardi. Uostalom, priznaju, posla dovoljno ima i u takozvanim evropskim demokratijama.

U evropskoj zgradi, rezervisanoj za servise i zbivanja izvan granica Unije, 6. maja živo: predstavnici medija iz regiona, civilnih društava, nevladinih organizacija s jedne i evropski zvaničnici s druge strane. Zajednička im je važnost snažnije slobode medija, posebno u društvima u tranziciji, kakvim, u različitim fazama, pripada cijeli zapadnobalkanski region.

„Naš izvještaj o proširenju za 2010. godinu je pokazao da sloboda medija i njihovo ukupno stanje u regionu doživljava stagnaciju ili, još gore, gube se dosadašnja dostignuća. Da biste postali članovi evropske porodice, morate dostići određene standarde. Ne može biti zaostajanja. Duboko smo zabrinuti ovakvim razvojem prilika”, kazao je evropski komesar za proširenje, Štefan Fule.

Predstavnica OSCE-a za slobodu medija, Dunja Mijatović kazala je:

„Vlade bi konačno, a to treba stalno ponavljati, trebale da drže svoje ruke podalje od medija i da shvate da mediji nisu privatno vlasništvo.” 

A reklo bi se – mediji, kao i društvo – pate od sličnih boljki, prolaze kroz jednako traumatične periode – neko bi rekao tranzicije, drugima to sliči na krizu. Pored ostalog, čulo se dosta o slobodi novinarskog rada, profesionalnom istraživanju i izvještavanju, ali i o uticaju politike na medije, vlasnika, te ukupnih prilika koje kroje klimu u kakvoj danas zapadni Balkan jeste.

Buzek: Demokratiju ne treba da podrazumijevamo

Evropljani su posebno osjetljivi na pitanja koja se odnose njih same, na budućnost regiona, evropskih integracija. Zato na pominjanje zamora proširenjem unutar Unije, oni odgovaraju: „Nemojte se kriti iza optužbi, već se pozabavite vlastitim nedostatkom volje.“

Neki to vide kao bolan, ali neophodan demokratski proces. Predsjednik Evropskog parlamenta, Jerzy Buzek rekao je:

“Nije lako. Demokratiju ne treba da podrazumijevamo. Svuda, pa i u Evropskoj uniji, treba da idemo naprijed. Tu je riječ i o medijskim slobodama koje se moraju unaprijediti, čak i u tzv. demokratskim državama. Međutim, vjerujem da se na zapadnom Balkanu mora činiti još više, još više stvari mijenjati i ići kroz teške reforme. I sam imam slično iskustvo iz svoje zemlje 15 – 20 godina unazad.”

Herman Van Rompuy, mart 2011.

Tako su se od predstavnika medija iz regiona rastali evropski zvaničnici, da bi preko vikenda ugostili obične građane, žitelje Brisela i sve one koji su namjerili put evropskih institucija. Dan Evrope , 9. maj, već je tradicionalno prilika da se otvore vrata evropskih instiucija, da Evropljani sa ulice zavire u urede zvaničnika, da se slikaju za konferencijskim stolom gdje se donose odluke važne za živote svih žitelja Unije.

Osvrćući se na rođendan Evrope, prvi predsjednik Evropskog vijeća, Belgijanac Herman van Rompuy, poručuje:

„Naša velika avantura je počela prije 61 godinu. Nakon Drugog svjetskog rata, na ruinama ratišta, Evropa se ponovo pronašla, da bi postala sinonim za mir i prosperitet. Danas je Evropska unija ujedinjen Slobodan prostor, gdje 500 miliona ljudi iz različith država žive, dijeleći zajedničke vrijednosti. U današnjem turbulentnom svijetu, Evropa se suočava sa dva izazova: osigurati našim građanima ugodan život i ostatkom svijeta širiti stabilnost, počinjući kod naših susjeda na jugu i istoku. Uvjeren sam da će Evropska unija uspjeti odgovoriti ovim izazovima. Kao i svaki ključni projekat, to neće biti postignuto preko noći. Želim ponoviti riječi Roberta Schumana, izrečene 9. maja 1950. godine: ‘Evropa neće biti stvorena odjednom, niti po jednom planu. Biće sagrađena konkretnim postignućima što će uspostaviti stvarnu solidarnost’.“

Slobodna Evropa