Kineska ekonomija bilježi najsporiji rast od početka pandemije

Povezani članci

• Pronađeno 1500 umjetničkih slika što su ih nacisti oteli prognanim Židovima
• Novi energetski sporazumi evropskih lidera nailaze na kritike
• Trodnevna žalost u Latviji: Urušavanje izazvao vrt na krovu, najmanje 51 osoba poginula Ilustracija
• Mit o zlatnom paketu
• SAD osporava pravo Kine na lokacije u Južnom kineskom moru
• Umrla dva policajca ranjena u oružanom napadu u Jerusalimu

Foto: AP

Novi podaci o naglom usporavanju kineske ekonomije u politički osjetljivoj godini za predsjednika Si Đinpinga naglašavaju štetu uzrokovanu strogim mjerama dvomjesečne izolacije u glavnim centrima širom zemlje, dodatno prijeteći globalnoj ekonomiji, pišu svjetski mediji.

Bolna stagnacija

Kina je izvijestila o svom najgorem ekonomskom učinku u posljednje dvije godine što je dodatno povećalo brige zbog mogućnosti globalne recesije, napisao je Vašington post (The Washington Post) ističući da je situacija značajno drugačija od one prije nešto više od deset godina, kada je Kina rutinski bilježila rast blizu ili veći od 10 odsto.

Od aprila do juna ove godine rast je usporio na 0,4 odsto u odnosu na godinu dana ranije, saopštio je kineski Nacionalni biro za statistiku. Bio je to, ističe list, najgori kvartalni izvještaj o BDP-u od početka 2020., kada je Kina prijavila pad od 6,8 odsto nakon što je počela da se bori s pandemijom COVID-19.

“Gledajući sljedeću fazu, rizik od stagflacije u globalnoj ekonomiji raste”, rekao je Fu Linghui, glasnogovornik Nacionalnog biroa za statistiku na konferenciji za novinare 15. jula. Stagflacija je mješavina sporog rasta, visoke nezaposlenosti i skoka cijena.

Oštro usporavanje je, naglašava Vašington post, bolna stagnacija za Kinu koja je prošle godine predvodila u svjetskoj ekonomiji oporavka od pandemije i od tada su se zemlje poput SAD uglavnom ponovo otvarale.

Međutim, uprkos ekonomskoj šteti, čelnici iz Pekinga pojačali su politiku ‘nultog kovida’ suzbijajući svaku epidemiju drakonskim mjerama.

Nezavisni ekonomisti kažu da je zvanični izvještaj o ekonomskom rastu ružičastiji od stvarnosti i da je druga najveća svjetska ekonomija u drugom kvartalu ove godine vjerovatno pala.

“Kineska ekonomija u drugoj polovini 2022. i dalje se suočava s neizvjesnošću periodičnih blokada kao odgovora na nove varijante kovida”, rekao je Šang Đin Vei, profesor finansija na Univerzitetu Kolumbija. “Ako recesija izbije u SAD-u ili Evropi, to će dodatno otežati kineski rast.”

Znakovi ekonomskog usporavanja

Do ekonomskog usporavanja dolazi nakon što su glavni centri širom Kine poput Šangaja bili zatvoreni na dva mjeseca uslijed izbijanja COVID-19, što je poremetilo lance snabdijevanja i prisililo fabrike da zaustave rad, napisao je Gardijan (The Guardian) ukazujući na neke od znakova kineskog ekonomskog usporavanja.

Prema kineskim zvaničnim podacima, proizvodnja između aprila i juna je smanjena za 2,6 odsto u poređenju s prethodnim kvartalom. Podaci također pokazuju da je uvoz u drugom kvartalu porastao za samo 0,1 odsto što je jedan ekonomista nazvao “zapanjujuće” niskim s obzirom na to da su cijene ključnih uvoznih proizvoda poput nafte i hrane skočile od aprila.

Podaci dolaze nakon sve većih izazova u ključnom kineskom sektoru nekretnina, koji prema nekim procjenama čini četvrtinu bruto domaćeg proizvoda. Uz slabu prodaju kuća u posljednjih nekoliko mjeseci, sve veći broj kupaca kuća odbija platiti hipoteke zbog brige da im domovi neće biti izgrađeni na vrijeme.

Značajniji znak ekonomskog pada su najnoviji podaci o nezaposlenosti, napisao je Gardijan, dodajući da je kineski statistički biro izvijestio da je nezaposlenost mladih porasla na 19,3 odsto, što je trend ubrzan potpunim ili djelomičnim zatvaranjem uvedenim u glavnim centrima širom Kine u martu i aprilu, uključujući komercijalnu prijestolnicu Šangaj.

“Za Kinu je to društveno pitanje”, rekla je Alisija Garsija Herero (Alicia Garcia-Herrero), glavna ekonomistkinja za Aziju i Pacifik u Natiksis banci (Natixis) u Hong Kongu u. “Mnogi će se sada pitati: gdje je moja budućnost? To nekako razbija njihov ‘kineski san’. Ovo je sada ključni problem.”

Uticaj na druga tržišta

Podaci o naglom usporavanju kineskog ekonomskog rasta doprinose strahovima od globalne recesije jer kreatori politike podižu kamatne stope kako bi obuzdali rastuću inflaciju, stvarajući još više poteškoća za potrošače i preduzeća širom svijeta dok se bore s izazovima iz ukrajinskog rata i poremećaja u lancu snabdijevanja, ukazuje Rojters (Reuters).

Kina se drži svoje stroge politike ‘nultog kovida’ usred novih slučajeva širenja virusa, dok su uvođenje novih karantina u nekim gradovima i dolazak visoko zarazne varijante BA.5 pojačali zabrinutost preduzeća i potrošača zbog produženog perioda neizvjesnosti.

Potpune ili djelimične mjere izolacije uslijed širenja korona virusa, uvedene su u glavnim centrima širom Kine u martu i aprilu, uključujući komercijalnu prijestolnicu Šangaj, gdje je u drugom kvartalu zabilježen pad BDP-a od 13,7 posto na godišnjem nivou. Proizvodnja u glavnom gradu Pekingu smanjena je za 2,9 odsto na godišnjem nivou u istom tromjesečju.

Iako su mnoga od strogih ograničenja iz proljeća ukinuti, a podaci iz juna dali su znakove poboljšanja, analitičari ne očekuju brz ekonomski oporavak naročito jer je tržište nekretnina u zemlji u dubokom padu a globalni izgledi su mračniji.

Istovremeno, dodaje Rojters, Kina pojačava političku podršku ekonomiji, iako analitičari kažu da će službeni cilj rasta od oko 5,5 posto za ovu godinu biti teško postići bez ukidanja stroge politike nultog kovida.

Mnogi također vjeruju da bi nastojanja kineske centralne banke da dodatno ublaži monetarnu politiku mogao biti ograničen brigom o odlivu kapitala, jer Federalne rezerve SAD-a i druge ekonomije agresivno podižu kamatne stope u borbi protiv rastuće inflacije.

Inflacija u Kini, iako ne tako skokovita kao u drugim velikim ekonomijama, također može doprinijeti ograničenjima za ublažavanje monetarne politike, ističe Rojters ukazujući na mišljenja analitičara Nomure koji “vjeruju da su tržišta postala previše optimistična u pogledu rasta u drugoj polovini godine”.

Osjetljiva godina za Sija

Visoka nezaposlenost, stambeno tržište u krizi i spora potrošnja tokom karantina dovode do ekonomskog nezadovoljstva građana i vrše pritisak na Peking u godini kada su zvaničnici fokusirani na projektovanje stabilnosti, naglašava Njujork tajms (The New York Times).

Pad ekonomije bi mogao da izvrši dodatni pritisak na vladajuću Komunističku partiju u zemlji u osjetljivom trenutku, ističe američki list, dodajući da bi Kina ove godine trebala održati svoj 20. partijski kongres.

Uspješna ekonomija i rast bogatstva bili su dio pogodbe koju su kineski građani prihvatili u zamjenu za život pod autoritarnom vlašću. Međutim, ukazuje Njuork tajms, izolacije i blokade kao glavna komponenta pekinške politike nultog kovida, povećale su rizik od nestabilnosti, i socijalno i ekonomski.

Iako se kineska ekonomija oporavila gotovo odmah nakon izbijanja pandemije 2020. godine, trenutni izgledi nisu toliko obećavajući. Nezaposlenost je blizu najviših rekordnih nivoa, tržište nekretnina i dalje je u neredu, a mala preduzeća snose najveći teret slabosti potrošačke potražnje.

Ekonomska slabost dovela je i do javnog ispoljavanja prkosa, napisao je Njujork tajms dodajući da su uz visoku nezaposlenost i neplaćanja hipoteka za kuće izgradnji u Kini evidentirani i drugi znakovi bujajućeg ekonomskog nezadovoljstva.

Početkom jula su u gradu Džengdžou u centralnoj Kini održane rijetke demonstracije štediša koji su tražili povrat novca od četiri ruralne banke nakon što su im sredstva bila zamrznuta.

Ovo je neželjena komplikacija u godini kada Kina pokušava da projektuje nepokolebljivu snagu i stabilnost naglašava list i dodaje da lider Si Đinping očekuje da će na predstojećem partijskom kongresu dobiti još jedan petogodišnji mandat i tako dodatno učvrstiti svoju vlast.

RSE