Evropska zima bez ruskog gasa uz napetosti oko resursa šuma

Povezani članci

• Desničarska Alternativa za Njemačku proglasila EU propalim projektom
• Italija: Renesansa levice
• Povlači se papa Benedikt XVI
• Tropska oluja Ajsajas prerasla u uragan prve kategorije, ide ka Bahamima
• Nestašice struje diljem Venezuele
• Vijeće Evrope upozorilo Sloveniju na pogoršanje slobode medija

Foto: Pixabay

Dok su vlade u Evropi pod ogromnim pritiskom da smanje rast cijena energenata ove zime a Rusija smanjuje svoje isporuke gasa, mnogi Evropljani su rješenje vidjeli u nabavci drva za ogrjev.

Međutim, nakon upozorenja da loženje drva podstiče neodrživu sječu šuma i emisije štetnih gasova, korištenje drva za ogrjev bi moglo biti ograničeno u zemljama Evropske unije, pišu svjetski mediji.

Drva za ogrjev kao ‘novo zlato’

U vrijeme kada ruski predsjednik Vladimir Putin obustavlja isporuke gasa Evropi a zvaničnici i analitičari upozoravaju na mogućnost racionalizacije i nestanka struje zimi, nekoliko evropskih zemalja pati od nestašice i skokovitog rasta cijena drva za ogrjev, napisao je Vašington post (The Washington Post).

Nakon što je krajem avgusta zatvorio gasovod Sjeverni tok 1, Putin je ovog mjeseca upozorio da će potpuno prekinuti snabdijevanje Evrope energentima ako Zapad ispuni obećanje da će nametnuti ograničenje cijena ruskih energenata. “Nećemo isporučivati gas, naftu, ugalj, lož ulje – nećemo isporučivati ništa”, rekao je Putin tokom ekonomskog foruma u Vladivostoku.

Čak i kada je vrućina ovog ljeta pržila Evropu, uspaničeni potrošaci počeli su gomilati drva za ogrjev, što je dovelo do skoka cijena, dok su peći na drva i ugalj u nekoliko zemalja gotovo potpuno rasprodate.

U selu Ag u Mađarskoj, prema pisanju američkog lista, cijene drva za ogrjev gotovo su udvostručene, a u Njemačkoj je zabilježen porast krađe drva u šumama. Lopovi, osjetivši priliku, kradu cjepanice s kamiona; prevaranti postavljaju lažne web stranice, predstavljajući se kao prodavači drva kako bi prevarili očajne potrošače. “Drvo za ogrjev je novo zlato”, rekao je stanovnik Bremena.

Vlasti su upozorile da nezakonita sječa i emisije iz starijih peći čine loženje drva daleko od ekološki prihvatljivog.

Međutim, uoči nepredvidive zime mnogi evropski potrošači se sve više osjećaju kao da nemaju mnogo izbora i postaju sve očajniji, napisao je Vašington post ukazavši na upozorenja pojedinih analitičara da će u Evropi ove zime “biti siromašnih koji će se suočiti s alternativom ili gladovanja ili smrzavanja”.

Štetnost peleta

S druge strane, prema pisanju Njujork tajmsa (The New York Times), evropski parlamentarci glasali su za postepeno ukidanje nekih subvencija za energiju iz drveta, što je priznanje da su višegodišnji podsticaji doprinijeli krčenju i gubitku zaštićenih evropskih šuma bez da su uspjeli suzbiti emisije štetnih gasova.

Evropske vlade su, pojašnjava list, počele subvencionirati energiju na drva prije više od jedne decenije kao način da ohrabre elektrane i vlasnike kuća da se odmaknu od nafte i prirodnog gasa, nakon čega se brzo razvilo tržište drvenih peleta, koji se prodaju kao ekološki prihvatljiva rješenja. Međutim, ukazuje Njujork tajms na pojedina istražavanja, sagorijevanje peleta oslobađa više ugljika nego sagorijevanje uglja.

Vlade su godinama nudile milijarde eura poreznih olakšica i finansijske podsticaje za kupce i proizvođače peleta. Takvi poticaji koji podstiču sječu cijelog stabla vjerovatno će biti nezakoniti 2024., napisao je list dodajući da bi drvna energija iz otpada od piljevine, drveće posječeno radi prevencije požara i prirodno oborena stabla i dalje bila kvalifikovana za subvencije.

“Sječa šuma za korištenje energije nije ni održiva, niti pomaže našoj energetskoj nezavisnosti”, rekao je Tiemo Voelken (Woelken), njemački član Evropskog parlamenta koji je podržao ukidanje subvencija na glasanju 14. septembra.

Ipak, naglašava Njujork tajms, glasanje ostavlja ključne detalje nerazjašnjenim i neće biti promjena najmanje godinu dana. Detalji se, dodaje list, moraju razraditi u raspravama među vladama članica EU što znači da će se lobiranja po tom pitanju nastaviti.

Energetska kriza i klimatski ciljevi

Spaljivanje primarne drvne biomase i njena kategorizacija kao obnovljivi izvor energije postala je tema intenzivne rasprave političara, naučnika i aktivista širom svijeta a dodatno je pojačana energetskom krizom i klimatskim ciljevima EU, ukazuje Fajnenšl tajms (The Financial Times).

Primarna drvna biomasa, ili drvo uzeto direktno iz šuma, nastavit će se koristiti kao gorivo prema predloženim pravilima EU o čistoj energiji, nakon ključnog glasanja Evropskog parlamenta 14. septembra.

Međutim, pojašnjava londonski list, u narednim godinama neće biti dopušteno koristiti više od prosječne godišnje količine spaljene u posljednjih pet godina i većina primarne drvne biomase više neće biti subvencionirana.

Glasanje o drvnoj biomasi bilo je dio šire revizije ciljeva EU za obnovljivu energiju, koji su došli u fokus otkako je Rusija počela prekidati snabdijevanje gasom u Evropi nakon invazije na Ukrajinu, napisao je Fajnenšl tajms naglasivši da je energetska kriza pojačala pritisak na EU da postane energetski nezavisnija i povećala potražnju za alternativama kao što je biomasa.

Zastupnici Evropskog parlamenta odobrili su polovinom mjeseca novi cilj za obnovljive izvore energije koji će činiti 45 odsto energije do 2030., u odnosu na prethodni cilj od 32 odsto postavljen 2018. Biomasa čini oko 60 odsto obnovljive energije u EU, a Brisel će se boriti da ispuni svoj cilj obnovljivih izvora energije bez nje.

Od ukupne količine drva koje se u Evropskoj uniji koristi za proizvodnju bioenergije, gotovo 40 odsto dolazi iz primarnih izvora drva, pokazuje prošlogodišnji izvještaj Zajedničkog istraživačkog centra EU.

Upozorenja aktivista

Aktivisti upozoravaju da bi planovi Evropskog parlamenta o ukidanju javnih subvencija za ekološki destruktivnu praksu spaljivanja drveća za gorivo mogli biti “premali i doći prekasno”, napisao je Gardijan (The Guardian).

Više od 500 naučnika pozvalo je EU i svjetske lidere još prošle godine da ukinu subvencije za loženje drva, navodeći da veliko povećanje emisije ugljika uzrokovano sječom drveća stvara “ugljični dug” koji svijet nema vremena da otplati. “Drveće je vrjednije živo nego mrtvo i za klimu i za biodiverzitet”, napisali su.

Glasanje europarlamentaraca ovog mjeseca uslijedilo je nakon istrage koja je otkrila da se stabla u zaštićenim šumama istočne Evrope sijeku i pretvaraju u pelet za grijanje.

Studija, koju je sprovela američka Agencija za istraživanje životne sredine (EIA) u saradnji sa Grinpisom (Greenpeace) u Rumuniji, koristila je mape, zvanične podatke i terenski rad kako bi pratila put trupaca starih 120 do 130 godina od drevnih šuma do fabrike peleta koja snabdijeva kupce u Francuskoj, Italiji i Poljskoj.

Prema podacima EIA, oko 40 odsto registrovanih pošiljki drveta iz rumunskih šuma potiču iz zaštićenih područja.

S druge strane, dodaje Gardijan, podaci Evropske komisije pokazuju da je EU potrošila 13 milijardi eura na subvencije bioenergije 2020., što je manje u odnosu na 17 milijardi eura prethodne godine. Nevladine organizacije kažu da većina tih subvencija ide elektranama na drva, ali bi mogle biti bolje usmjerene na podršku čistoj tehnologiji, kao što su toplotne pumpe.

RSE