Građani izvan pravnog sistema: Skoro 130.000 građana BiH nema ličnu kartu

 Almir Terzić

Bez lične karte trenutno je 129.507 građana Bosne i Hercegovine. Radi se o građanima koji nisu zamijenili ili produžili ličnu kartu koja im je istekla, saznaje Anadolu Agency (AA).

Istovremeno, više od dva i pol miliona građana ima stare lične karte, od čega skoro trećina do kraja ove godine treba zamijeniti taj dokument. Podaci Agencije za identifikacione dokumente, evidenciju i razmjenu podataka BiH (IDDEEA) govore kako u posljednje vrijeme naglo raste interesovanje građana BiH za zamjenom ličnih dokumenata.

U IDDEEA-i navode da je trenutno u posjedu građana BiH ukupno 2.575.191 aktivnih starih ličnih karata, od kojih će posljednja biti zamijenjena biometrijskom krajem februara 2023. godine. Do kraja ove godine ističe ukupno 866.103 lične karte, te 462.494 vozačke dozvole.

U prva tri i po mjeseca već je promijenjeno 134.510 ličnih karata i 96.172 vozačke dozvole.

“Prema podacima, od sredine aprila do kraja godine ostalo je još 671.533 ličnih karata i 366.322 vozačke dozvole kojima ističe rok važenja”, navela je Amila Opardija, glasnogovornica IDDEEA.

– Sa ličnom u Srbiju, Crnu Goru, a uskoro i Albaniju –

Statistike Agencije pokazuju da je od 1. marta 2013. godine, kada je počelo štampanje i izdavanje biometrijskih ličnih karata, do sada zamijenjeno ukupno 574.947, koliko ih se nalazi u upotrebi. Naknada za zamjenu ili izdavanje nove lične karte iznosi 18 KM.

Građani BiH sa ličnom kartom mogu preći međudržavne granice sa Republikom Srbijom i Republikom Crnom Gorom, a od ljeta ove godine isto će važiti i za Republiku Albaniju, što i može biti razlog naglog povećanja interesovanja za zamjenom tog dokumenta.

Sanja Petrović, direktorica Uprave za administraciju i podršku Ministarstva unutrašnjih poslova Kantona Sarajevo potvrdila je da je u proteklom periodu povećan broj zahtjeva za izdavanje biometrijskih ličnih karata, ali i biometrijskih pasoša. Pozvala je građane da ne čekaju posljednji trenutak za zamjenu dokumenata, već da to učine na vrijeme.

“Ove godine se očekuje veliki pritisak na organe za izdavanje ličnih dokumenata, posebno ličnih karata s obzirom na to da ih upravo tada ističe značajan broj”, ocijenila je direktorica Petrović.

Inače, neposjedovanje lične karte predstavlja prekršaj koji se u skladu sa Zakonom o ličnoj karti državljana BiH sankcionira kaznom od 10 do 100 KM.

“Svaki građanin – državljanin BiH sa navršenih 18 godina, odnosno po sticanju punoljetstva, mora imati ličnu kartu. Samo onima koji imaju manje od 18 godina ostavlja se mogućnost da li će imati ličnu kartu ili ne. Također, svaki građanin koji već ima ličnu kartu u roku od 15 dana prije njenog isteka bi morao predati zahtjev za izdavanje nove. S obzirom na novi sistem provjera koje se odnose na uvjerenja o državljanstvu i matičnoj knjizi rođenih (rodni list) rok za zamjenu, odnosno izdavanje nove lične karte je u skladu sa zakonskim odredbama upravo 15 dana. Posjedovanje lične karte je obaveza jer se radi o osnovnom dokumentu. Neposjedovanje lične karte predstavlja prekršaj koji se novčano kažnjava”, potvrdila je za AA Sanja Petrović, direktorica Uprave za administraciju i podršku MUP Kantona Sarajevo.

– Stotine hiljada osoba bez pasoša i vozačke dozvole-

U bazi IDDEEA evidentirano je i 1.359.442 vozačkih dozvola, kao i to da 112.307 građana BiH nisu zamijenili ili produžili taj dokument nakon njegovog isteka.

Neposjedovanje vozačke dozvole nije prekršaj, ali upravljanje motornim vozilom bez tog dokumenta jeste prekršaj i on se kažnjava. Naknada za zamjenu vozačke dozvole u BiH iznosi 60 KM.

Iako prema statističkim podacima IDDEEA u BiH ima 1.794.385 građana koji posjeduje pasoš, čak 638.052 je njih koji su bez tog dokumenta jer ga nakon isteka nisu zamijenili.

U posjedu građana BiH još uvijek se nalazi i 30.043 starih pasoša (koji nisu biometrijski), a čiji je krajnji rok važenja 14. oktobar, kada ističe i posljednji takav dokument.

Za putovanje u EU, odnosno zemlje Schengena sa starim pasošem građanima BiH je potrebna viza, dok to od 15. decembra 2010. godine nosiocima biometrijskih putnih isprava nije potrebno, izuzev Velike Britanije i Irske.

Naknada za izdavanje ili zamjenu pasoša iznosi 40 KM. Sve putne isprave izdate u drugoj polovini 2013. godine važe 10, a one prije toga pet godina. Ovo je prvi put u nezavisnoj BiH da putna isprava važi više od pet godina.

 AA