ENG
“Tvrdi”, ili Islam “light”?
Autor/ica 👤Goran Sarić
Izdvajamo
- Da li će u Evropi prevladati “tvrdi” ili Islam light, dakle? Jan Lejers je o tome donio svoj zaključak, ali vam ga neću otkriti. Izvrsna serija “Alah u Evropi” će stići i u naše krajeve. Sjednite pa je odgledajte, sigurno nećete požaliti.
Povezani članci
Foto: vpro.nl
Ljetnje televizijsko mrtvilo polako prolazi, a na mali ekran napokon “stupa” jesenja šema. Nove serije, pričaonice, igrani i dokumentarni filmovi… A u dokumentarcima su Holanđani, sve sa Flamancima, pravi majstori, uz bok majstorima BBC-ja.
Tako ovih dana veliku pažnju gledalaca privlači osmodjelna serija interesantnog naslova: “Alah u Evropi”. Njen autor je poznata tv-faca, belgijski muzičar i hodoljubac Jan Lejers (Leyers). Islam je njegova omiljena tema. Već ranije je realizovao zapažen serijal “Put ka Meki” u kojoj je, putujući ka tom svetom mjestu, istraživao načine života u raznim muslimanskim državama i zajednicama. Novu seriju je, u saradnji sa belgijskom i holandskom televizijom, producirala čuvena kuća Werner Bros.
U novom uratku Lejers traži odgovor na pitanje postoji li specifični, “evropski islam”. Putuje kroz Bosnu, Mađarsku, Austriju, Njemačku, Francusku, Englesku, Skandinaviju, pa sve do Brisela. Uzbudljiv je to i interesantan itinerer, u kome Lejers razgovara s političarima, duhovnim licima, ali i običnim ljudima. Tu su oni koji su prešli na islam (preobraćenici), kao i oni koji su mu okrenuli leđa. Jedna vjera, a bezbroj priča i iskustava!
Za nas je posebno interesantno što seriju “otvara” epizoda o islamu u Sarajevu.
Emisija počinje Lejersovom posjetom grobu pokojnog predsjednika Alije Izetbegovića, gdje susreće nikog drugog nego Bilala Erdogana, najmlađeg sina turskog predsjednika. Okružen “dvorskom svitom” i tjelohraniteljima, Erdogan Mlađi mu drži pravo malo “predavanje” o ratu u BiH i dvostrukim aršinima Zapada kad su muslimani u pitanju.
Belgijski reporter potom odlazi u brijačnicu, gdje se prepušta vještim rukama vlasnice, mlade Bošnjakinje s maramom na glavi. Blagoglagoljivi reporter ovog puta ostaje bez teksta. Ovakvo nešto je, naravno, nezamislivo u “tvrdoj” interpretaciji islama. Tu se i rukovanje muslimanke-vjernice s muškarcem smatra poteškim grijehom.
Iznenađenja se nastavljaju. Lejers posjećuje modni salon koji vode dvije sestre, modne kreatorke. Jedna je, kao i njegov malopređašnji “brico”, pokrivena, a druga ne. “Ovdje je to sasvim normalno”, objašnjavaju mu sestre-kreatorke, pledirajući za veće razumijevanje Zapada za “ovaj ovdje, evropski islam”.
Ali već slijedeći Lejersov sagovornik u Sarajevu, mladi menadžer Damir Saračević, tvrdi da takvo nešto uopšte ne postoji. Nema nikakvog “evropskog islama”. Možemo govoriti samo i isključivo o islamu u Evropi. A ako taj prvi i postoji, nije poželjan.
Ovaj mladi čovjek, povratnik iz SAD, uopšte nije zadovoljan bosanskom, nešto slobodnijom interpretacijom islama, u kojoj mnogi Bošnjaci konzumiraju alkohol a njihove žene nepokrivene šeću ulicama. Ona je, po njemu, nastala viševjekovnim štetnim uticajem hrišćana na muslimane na ovim prostorima. Nije se on za to vratio iz Amerike.
Da bi objasnio kakav oblik vjere preferira, Damir Saračević Lejersa jedne večeri odvodi na ziqr, religiozno-meditativni obred tajanstvenog sufijskog bratstva u džamiju u srcu Sarajeva. Tamo mu je domaćin mnogopoštovani šeik Halim, koji tvrdi kako je “u ranijem životu” bio inžinjer, ali i borac Armije BiH. General, čak. Ipak, njegova poruka Zapadnjacima je izrazito miroljubiva.
Moram reći da od ratova u bivšoj Jugoslaviji gajim izrazito nepovjerenje prema miroljubivim izjavama sveštenika i političara. I jednima i drugima su usta puna “mira” i “tolerancije”, a u praksi često provode nešto sasvim drugo. Na prste jedne ruke se mogu nabrojati pripadnici tih profesija koji su krvavih devedesetih doista nastojali smiriti strasti i osuđivali zlo (i) na “svojoj” strani.
Kao da Bog/Alah ima neku “svoju” stranu.
Iskreno se nadam da ovaj “šeik” spada baš u takve. No, na ekranu se naskoro pojavljuje bivši reis Mustafa ef. Cerić. I njemu sa usta, naravno, “teku med i mlijeko”: muslimani na Zapadu, a posebno izbjeglice, su u specifičnom položaju. Oni moraju biti zahvalni “domaćinima” što su im pružili utočište, prilagoditi se, učiti jezike i običaje… Čak pledira i za uvođenje funkcije neke vrste “evropskog reisa”!
Znamo da je Cerić, i ne tako davno, na domaćem terenu, “pjevao” neke sasvim drugačije “pjesme”.
No, dvojbene izjave na stranu, ali je nedvojbeno da islam na našim prostorima doista ima jednu drugačiju, tolerantnu crtu. Naši ljudi, Bosanci i Hercegovci, ako nisu vjerski fanatici i(li) šovinisti, više liče jedni drugima nego “braći po vjeri” iz drugih, udaljenih krajeva, kojima ih “njihovi” političari i sveštenici guraju. Ja u tome ne vidim ništa negativno. Naprotiv. Jezik, temperament i karakter, navike… Nije bez vraga da je u Bosni i Hercegovini, prema nekim izvorima, prije rata bilo tridesetak posto “miješanih brakova”!
Ali, očito je da se mnogi, što se ovoga tiče, danas prave slijepi kod očiju.
Kad razmišljam o ovoj temi, uvijek se sjetim velikog čovjeka, pisca Predraga Matvejevića. On se mnogo puta žalio što Evropa devedesetih nije više pomogla Armiji BiH, i time, indirektno, onemogućila njenu postepenu islamizaciju. Da je to, možda, bila posljednja šansa da Zapad upozna i prigrli drugačiji, otvoreniji i tolerantniji islam.
Tek se tada uplašim. Nestaje li, “topi” li se, taj “naš” islam tu, pred našim očima? Hoće li zaista pobijediti oni koji tvrde da je to “slaba”, degradirana forma islama? Koju onda, valjda, valja vratiti korijenima, uzorima iz zemalja sunca, pijeska i netolerancije? Tamo gdje kamenuju žene-preljubnice i lopovima odsjecaju ruku koja krade?! To bi, po meni, bilo tragično udaljavanje od izvora, slično srpskom dozivanju “majke Rusije” ili onoj po kojoj su Hrvati često “veći katolici od pape”.
Slični smo u dobrome, ali možda još i više i u našim tamnim stranama.
Da li će u Evropi prevladati “tvrdi” ili Islam light, dakle? Jan Lejers je o tome donio svoj zaključak, ali vam ga neću otkriti. Izvrsna serija “Alah u Evropi” će stići i u naše krajeve. Sjednite pa je odgledajte, sigurno nećete požaliti.
Autor/ica 👤Goran Sarić
