SEKS I MEDIJI: Od naučnih studija do ljubavnih vradžbina

Autor/ica 👤tačno.net 14.11.2015. u 14:54

Povezani članci

Seks prodaje, to svi znaju. I čini se da to posebno imaju na umu ljudi koji uređuju lokalne medije. Analiza seksualnih sadržaja na bh. portalima pokazuje kako se sve ova tema može (zlo)upotrijebiti

Piše: Emina Žuna, analiziraj.ba

Jedna od neizostavnih rubrika na većini internet portala je ona posvećena seksualnim sadržajima i takve teme obično se karakterišu kao lake i svrstavaju pod “lifestyle” odjeljak. Nije tome čuditi, s obzirom da su marketinški stručnjaci odavno shvatili da “sex sells” pa se golo tijelo i erotski, nerijetko i pornografski, sadržaji uveliko koriste u medijima, a njihova sveprisutnost i inflacija toliko su uobičajene da ih uzimamo zdravo za gotovo.

Međutim, upravo se u tome krije svojevrsna opasnost, jer ta rubrika spada u najčitanije i utjecaj koji ona ima na čitatelje ne smije se potcijeniti, dok istovremeno izostaju bilo kakvi komentari i analize tih sadržaja i čini se da nad njima nema nikakve kontrole. Da li je to slučaj zato što se ovi sadržaji još smatraju za trivijalne ili zato što ne potpadaju pod novinarstvo u klasičnom smislu, ostaje da se odgovori, ali smatramo da oni zbog masovnosti zaslužuju osvrt. Za analizu smo odlučili koristiti najpopularnije portale i najčitanije dnevne novine u Federaciji i Republici Srpskoj – zarad pravedne raspodjele (Nezavisne novine, Oslobođenje, Dnevni avaz, portal Buka i Klix.ba), a vremenski okvir analize obuhvatio je period od prethodnih godinu dana. U toku analize, uzorak se sadržajno podijelio na nekoliko tematskih cjelina.

Istraživanja

Tekstovi koji navode rezultate nekog istraživanja spadaju među najčešće tekstove u ovoj rubrici. Obično se tu u formi naučnog autoriteta u konstrukcijama tipa “naučnici tvrde”, “stručnjaci otkrili”, “prema najnovijoj studiji” navodi da npr. muškarci koji piju pivo imaju bolju erekciju, da žene zvocanjem skraćuju život muškarcima, da se muškarci naježe i srce im brže zakuca kada čuju glas žene u plodnim danima, ili da žene više vole spavati nego voditi ljubav. U većini slučajeva naučnost se u potpunosti pokriva navođenjem da se radi o istraživanju, dok se u drugim slučajevima citira izvor, npr. časopis Sexual Health, ili ime naučnika koji je sproveo istraživanje. Istraživanja su često metodološki veoma sumnjiva, bilo da se radi o smiješno malom uzorku, ili pak apsurdnoj temi istraživanja, kao u istraživanju koje je “urađeno nad 170 djevojaka i koje je pokazalo da one koje u prosjeku spavaju za 14 posto duže od većine imaju bolji i burniji seksualni život. Naime, one koje su duže spavale toga dana su vjerovatnije upražnjavale seks”, kako navodi Klix.ba. Nerijetko se desi i da su imena naučnika ili izvora pogrešno napisana, kao npr. u istraživanju koje daje odgovor na pitanje koje je najbolje vrijeme za seks, pri čemu ostaje pitanje da li je greška slučajna ili namjerna.

Seksualni savjeti

Ova tematska skupina čiju ciljanu populaciju čine pripadnici oba spola predstavlja specifičan spoj između sličnih rubrika u tinejdžerskim časopisima i magazinima za odrasle. U njima se rješavaju misteriji seksa zajedno s mnogim eksplicitnim detaljima koji nisu primjereni mlađoj publici. Tako nam iz njih poručuju koje su muške/ženske erogene zone,kako da mu pružimo najbolji seks u životu, ili koje su njene seksualne fantazije. Neki savjeti su šovinističko seksistički kao npr. onaj koji nam govori kako da nagovorimo djevojku na trojku, dok su drugi feministički kao onaj koji navodi razloge zbog kojih bi svaka žena trebala masturbirati. Posebnu podtemu ove skupine čine tekstovi koji nam objašnjavaju misterij suprotnog spola u formi gatalice, sujevjerja ili gluposti. Tako nam se nude tekstovi koji nam objašnjavaju kako da partneru pročitamo misli, po čemu da vidimo da li je žena dobra u krevetu, da predvidimo kakav je muškarac ljubavnik na osnovu njegovog imena, ilišta da kažemo o muškarcu na osnovu dužine njegovih prstiju. Interesantno je da su ovi potonji tekstovi više usmjereni ženskoj populaciji, jer se žene valjda tradicionalno smatraju za lakovjernije.

50 nijansi sive

Megapopularnost trilogije, pa onda i filma E.L. James koji su doveli do globalne histerije i popularizacije BDSM termina, morala je dobiti i svoju portalsku inačicu. Na portalima su se u toku protekle godine pojavili brojni tekstovi koji propituju različite forme BDSM-a,objašnjavaju osnovne termine, ili se bave postojanjem određenih fetiša i drugih dotadašnjih manjih ili većih seksualnih tabua. Kao i sama knjiga, koja je u mainstreamuudomaćila ovu prilično hard core i dotad egzotičnu seksualnu temu, tako i ovi portalski tekstovi BDSM čine “prijemčljivim” široj populaciji. Potkategorija ove teme mogli bi biti i svojevrsni seksualni kurioziteti ili rekordi u kojima se spominju različiti ovisnici/ovisnice o seksu i broj partnera s kojima su spavali. Inače, spomenute tekstove, po eksplicitnosti detalja ili fotografijama koje ih prate, manje od klika dijeli od neke stranice porno karaktera, pa bi bilo korisno uvesti neki vid kontrole nad sadržajima, jer su ovako, bivajući na najčitanijim portalima, u svako doba dana dostupna djeci. U sklopu ove podteme, valja spomenuti i famozno istraživanje najdužih penisa po naciji koje je bilo aktuelno prije nekoliko mjeseci i prema kojem su najduže penise u Evropi imali upravo Bosanci i Hercegovci, pri čemu se naročito isticalo da u dužini vode nad Srbima i Hrvatima. Zanimljivo je, pak, da su isto istraživanje na svojim portalima prenosili i susjedi, samo je kod njih najviše centimetara i vođstvo u regiji pripalo upravo njima. Inače, navodno je ovo istraživanje objavljeno na stranici PenisSizeWorldWide.com, za koju se klikom uspostavlja da je nepostojeća.

Seks i horoskop

Sadržaji koji zbog brojnosti zaslužuju posebnu temu, jesu oni koji predstavljaju spregu između horoskopa i seksa, što ne treba čuditi s obzirom na profitabilnost i popularnost oba područja. U njima se koriste karakteristike i jedne i druge teme i u kombinaciji izvodi bezbroj varijacija na istu. Tako saznajemo koji su horoskopski znakovi najbolji ljubavnici ikakav seks vole, koji su za ozbiljnu vezu, kako koji od znakova vara, koje su najpoželjnije žene zodijaka, kako osvojiti pojedini znak, koji su napromiskuitetniji znakovi horoskopa itd. U ovu kategoriju možemo svrstati i temu koja je znatno manje prisutna, ali se zasniva na sličnim premisama, tj. vezi između seksualnih karakteristika i profesionalnog zanimanja, pa tako saznajemo da npr. inžinjeri vole seks za jednu noć, dok psiholozi traže ljubav itd.

Opće tendencije

Pored ovih najčešćih tema, u analizi se izdvojilo još nekoliko tendencija koje zaslužuju da se spomenu. Čest je slučaj da se u rasponu od nekoliko mjeseci ponavljaju tekstovi koji su već prije bili objavljeni, s tim što im se promijeni naslov ili popratna fotografija. Također, ono što se ističe jeste prisustvo potpuno istih tekstova na svim analiziranim portalima, s razlikom u naslovu ili fotografiji, što ukazuje na to da za izvor koriste iste druge portale – uglavnom regionalne, ili anglosaksonske, iako je samostalno prevođenje prilično rijedak poduhvat. I iako su tekstovi sadržajno i po kvalitetu manje-više ujednačeni, ipak valja istaknuti portal Buke kao mjesto gdje je moguće pronaći razrađenijih tekstova ikvalitetnijeg štiva na temu. Ono na što bi se također trebala skrenuti pažnja jeste vizuelni momenat ili fotografije kojim su opremljeni ovi tekstovi, a koje variraju od umjetničkih, erotskih fotografija, do fotografija koje imaju prvenstveno pornografski karakter i kojima na tim portalima ne bi trebalo biti mjesto.

Dalje, zaključak koji se izvodi iz šire sadržajne analize ukazuje na to da se ovim tekstovima uglavnom promovišu generalizacije i već utvrđeni stereotipi među spolovima, pri čemu nema mnogo mjesta za razlike i odstupanja. Postoje i tekstovi koji su naročito sporni i neistiniti, a koji nam donose navodne stvari na koje se muškarci pale, a djevojke ih se stide, ili pak iznose tezu da ravnopravnost spolova ubija želju za seksom… Žene i muškarci gledaju se kroz opća mjesta, stereotipi se produbljuju, promovišu se neistine i idiotizmi kao navodne seksualne karakteristike jednog ili drugog spola, a heteronormativnost je jedini pogled na seksualnost uopće. Frapantno je potpuno odsustvo LGBT tema i ono što nam seksualni sadržaji na domaćim portalima nedvosmisleno poručuju jeste da na njima nema mjesta za čitatelje koji imaju drugi osjećaj roda ili drugu seksualnu orijentaciju. Jedini sadržaj koji se tu i tamo pojavi jesu tekstovi namijenjeni lezbijkama, ali se stiče utisak kao da se više obraćaju heteromuškarcima koji vole gledati lezbijske porniće nego ženama bi ili lezbijske seksualne orijentacije.

I za kraj valja istaknuti da su u svim ovim tendencijama analizirani portali usaglašeni i složni, bez obzira da li više naginju jednoj ili drugoj političkoj opciji, ili su pak okarakterisani kao građanski, ili možda imaju nacionalistički predznak.