Rade Bojović, Pravedna Crna Gora: Naša misija je da razobličimo i vlast i opoziciju
Povezani članci
PODGORICA – Nije pretjerano konstatovati da je Crna Gora talac parazitske i neodgovorne političke elite u okviru koje su vladajuće partije ključni problem, ali je opozicija njihov glavni oslonac – kazao je u intervjuu Pobjedi Rade Bojović, lider Pravedne Crne Gore. Taj politički klub, kako je rekao, pokušaće da „razobliči naopaki politički i ekonomski sistem“ i vjeruje da će uspjeti u tome.
– Vladajuće partije, prije svega DPS, snose ključnu odgovornost za takvo stanje. Pritom, politički prevaziđena opozicija je saučesnik u stvaranju nefunkcionalne države i obezvrijeđenog društva – ocijenio je Bojović.
POBJEDA: Osnovali ste politički klub Pravedna Crna Gora, zbog, kako ste rekli, averzije prema stranačkom organizovanju. Koja će biti suštinska razlika u djelovanju kluba u odnosu na partiju?
BOJOVIĆ: Politički klub je principijelan građanski odgovor na ozakonjenu i odomaćenu partitokratiju. Smatrajući da je partitokratski politički sistem prepreka za demokratski razvoj i vladavinu pravu, namjerno smo se opredijelili za inovativnu organizacionu formu. U tom smislu, suštinska razlika između nas i stranaka je u organizacionoj otvorenosti i našoj želji da dugoročno budemo prisutni u javnom životu kroz nesebično zalaganje za radikalnu reformu politički okoštalog i ekonomski neodrživog društvenog sistema. Takođe, naše učešće na izborima podrazumijevada se kao građanska lista suprotstavimo političkim strankama.
POBJEDA: Bili ste na čelu Pokreta za nezavisnu Crnu Goru. Šta se ostvarilo od Vaših tadašnjih očekivanja o državi – u ekonomskom i političkom smislu?
BOJOVIĆ: Malo toga. Formalno smo dio međunarodne zajednice, što predstavlja nesumnjiv istorijski iskorak. Suštinski, spadamo u izdržavane, nepravedne i siromašne poludemokratske države. Žrtva smo naslijeđenih i stečenih slabosti, neodgovorne i sebične političke elite, domaćeg klijentelizma i stranih korporativnih grabljivica. Vladajuće partije, prije svega DPS, snose ključnu odgovornost za takvo stanje. Pritom, politički prevaziđena opozicija je saučesnik u stvaranju nefunkcionalne države i obezvrijeđenog društva.
POBJEDA: Pokretu za nezavisnost najbliskija je bila politika vladajuće koalicije. Povezivao vas je i zajednički cilj – nezavisna Crna Gora. Kako danas gledate na DPS i SDP, da li postoji mogućnost da sarađujete?
BOJOVIĆ: Pokret za nezavisnost je podstaknut i osmišljen od strane nestranačkih ličnosti da bi se zajedno sa vladajućim partijama obnovila crnogorska država. Naša je ispravna procjena bila da se u tome neće uspjeti ukoliko se sve prepusti vladajućoj koaliciji. Vezivao nas je samo nadstranački i patriotski cilj – nezavisna država. Danas na vladajuću koaliciju gledam kao na politiku koja je svoj domet suštinski iscrpila sa nezavisnošću i kojoj je vrijeme da pređe u opoziciju. Što se tiče saradnje, mi smo u našim osnivačkim dokumentima jasno rekli da ćemo podržati svačiju odluku za koju procijenimo da je u interesu dobra i razvoja Crne Gore, ali ne želimo da budemo politički saveznici aktuelnoj političkoj klasi.
POBJEDA: Crna Gora je, prema Vašim riječima, talac partitokratije. Šta Pravedna Crna Gora planira da uradi na „oslobođenju“ države i hoće li to biti težak posao – imate li kapaciteta za to?
BOJOVIĆ: Domaća politička klasa je stvorila izobličenu demokratiju koja po nizu svojih karakteristika nadmašuje nekadašnji jednopartijski sistem. Stranačko djelovanje se odavno pretvorilo u privatnu i grupnu aktivnost motivisanu materijalnim interesima, bez bitnije posvećenosti opštem i državnom dobru i sa očiglednim primjerima političke diskriminacije. Zato nije pretjerano konstatovati da je Crna Gora talac parazitske i neodgovorne političke elite u okviru koje su vladajuće partije ključni problem, ali je opozicija njihov glavni oslonac. Pritom, ono što mi možemo uraditi i za šta imamo kapaciteta je – da javno razobličavamo naopaki politički i ekonomski sistem, ali na građanima je da na izborima odluče da li žele bolju, pravedniju i vitalniju Crnu Goru.
POBJEDA: Zagovaraćete, kako je najavljeno, donošenje antikorupcijskih i antimafijaških zakona. Ko bi, konkretno, trebalo prvo da se nađe pod udarom tih zakona?
BOJOVIĆ: Oni koji su ogrezli u korupciji i organizovanom kriminalu. Jasno je da su takvi u najvećoj mjeri prisutni u državnim i lokalnim organima, kao i da su vezani uz vlast ili su na vlasti. Inače, dometi vladajuće koalicije u oblasti borbe protiv korupcije su malokrvni, dok je ovo malo rezultata u borbi protiv organizovanog kriminala uglavnom proizvod međunarodnog pritiska. Zato je Crnoj Gori neophodna drugačija i ako hoćete drakonska krivična regulativa, koja bi uz temeljitu reformu policije i pravosuđa stvorila uslove za marginalizovanje najtežih i najštetnijih oblika kriminala.
POBJEDA: Osnovani ste na Dan nezavisnosti što, između ostalog, dovoljno govori o profilaciji kluba. Koliko se kompromisima oko identitetskih pitanja zamagljuju suštinski problemi u Crnoj Gori? Da li su identitetska pitanja „čvrst temelj“ za razigravanje dnevne politike u nedostatku krupnijih političkih rezultata i vlasti i opozicije?
BOJOVIĆ: Vlast i opozicija dijele ljubav prema identitetskim manipulacijama. Vlastima to dobro dođe u nedostatku ideja i snage za rješavanje razvojnih, ekonomskih i pravnih problema, dok opozicija, sa svojim providnim i potrošenim velikosrpskim zahtjevima i modernizatorskom nesposobnošću, sprečava stvaranje političke alternative.
SDP zaslužio da pređe u opoziciju
POBJEDA: Bili ste u rukovodstvu SDP. Kako danas vidite tu partiju i kako komentarišete sve češća sukobljavanja sa DPS-om?
BOJOVIĆ: To je bilo rukovodstvo opozicione, demokratske, suverenističke i antiratne stranke u najtežim vremenima. Ta politika, osim državotvornog kontinuiteta, nema mnogo zajedničkog sa sadašnjim SDP-om. Mislim da je, nakon skoro četrnaest godina u vlasti, SDP zaslužio status opozicije. Njihova sukobljavanja sa DPS-om su drugorazredna u odnosu na njihove bliskosti, jer često izgledaju kao jedna politička organizacija sa dva lica.
Između slobodnog tržišta i državnog intervencionizma
POBJEDA: Da li Pravedna Crna Gora vidi izlaz iz ekonomske krize i temelji li ih na odustajanju od postojećeg ekonomskog koncepta? Šta je potrebno da se u državi od 600.000 stanovnika osjeti ekonomski napredak?
BOJOVIĆ: Kao prvo, država nema nikakvog ekonomskog koncepta osim zaduživanja, šminkanja neodrživog sistema i rasprodaje nacionalnih resursa. Kao drugo, alternativna ekonomska politika primarno podrazumijeva dekonstrukciju neracionalnog, parazitskog i koruptivnog sistema, uspostavljanje pravne države i obrazovane nacije, ulaganje u domaće preduzetništvo, očuvanje i razvoj energetike i formiranje multigranske ekonomije, da ne bismo zavisili od turističkih sezona i jednog industrijskog postrojenja. Što se tiče kratkoročnih planova, ekonomski preobražaj mora početi sa razumnim investiranjem u razvoj, rekonstrukcijom poslovnog ambijenta, inovativnim zapošljavanjem omladine i štednjom koja bi podrazumijevala smanjenje broja budžetskih korisnika i eliminaciju suvišnih državnih i paradržavnih institucija. Pritom, potreban nam je ekonomski sistem koji će promovisati ravnotežu između slobodnog tržišta i opravdanog državnog intervencionizma. Nije nam potrebna ekonomija koja proizvodi ekstremno bogatu i politički zaštićenu manjinu i siromašnu većinu koja jedva preživljava. Ali ne zaboravimo, takva politika zahtijeva smjenjivu političku elitu, kao i odgovorne i moralne političare. Zato su nam potrebne vlade koje će biti posvećene opštem dobru i stabilnoj budućnosti Crne Gore.
Rejting će pokazati da li je Pravedna spremna za izbore
POBJEDA: Hoće li Pravedna Crna Gora učestvovati na prvim sljedećim izborima i da li planira saradnju sa drugim strankama?
BOJOVIĆ: Neće biti saradnje s nekom drugom strankom. Naš sadašnji izbor je samostalan politički put. S druge strane, mi smo istakli da smo posvećeni budućnosti Crne Gore, a ne jednokratnom izbornom učešću. Takođe, naš izborni princip je izlazak na izbore samo u slučaju da to ima političkog smisla. To podrazumijeva poštene i demokratske izborne uslove, kao i odgovarajuću predizbornu podršku građana.Ili, preciznije rečeno, ako naša politika nema podršku od najmanje osam odsto birača, što će pokazati predstojeća istraživanja javnog mnjenja, mi nećemo učestvovati na izborima. Ovaj procenat, imajući u vidu činjenicu da smo tek formirani i da ćemo na izborima za protivnike prije svega imati vladajuće partije, omogućio bi osvajanje makar četiri poslanička mjesta. To je neki minimum zbog koga bi, za početak, vrijedilo biti u parlamentu.