Godišnjica ruske agresije na Ukrajinu: “Srpski svet” i zapadna politika “umirivanja”

Izdvajamo

• Na kraju, teško je biti toliko dobronamjeran i povjerovati da strategija stabilokracije koju SAD i EU imaju prema ruskim političkim igračima/igračkama na Zapadnom Balkanu nenamjerno facilitiraju ruski maligni utjecaj.

Povezani članci

• Kako se na nesrećama i zločinu pokušava graditi patriotizam (Ne)obnovljena zajednica
• Nacionalistička ideologija
• Potrebna je promena!
• Marinko Čulić: Seoska eurozabava u vatrogasnom domu
• FTV I BHT1: IGNORIRANJE MOSTARSKOG FAŠIZMA
• Koncet u formi javnog časa najveće violinske pedagoginje Dore Schwarzberg obilježio treći dan festivala Muzika na žici

Foto: Sead Turčalo

Godinu dana nakon ruske agresije na Ukrajinu u bosanskohercegovačkom i regionalnom društveno-političkom prostoru postaje sve jasnije da stabilokratski pristup međunarodnih aktera facilitira ruski maligni utjecaj ostavljajući, u prvom redu, Bosnu i Hercegovinu u fazi čekanja na ishod rata u drugoj po veličini evropskoj državi.

Propali scenarij 

Nekoliko sedmica prije ruske agresije na Ukrajinu vladajuća struktura u entitetu Republika Srpska pokrenula je najveći politički napad na suverenitet Bosne i Hercegovine, eskalirajući ga u sigurnosnu prijetnju. Pokretanje procedure o pripremi zakona za ponovnim uspostavljanjem vojske RS-a koja je od strane Međunarodnog suda pravde proglašena jednom od institucija koja je počinila genocid u Srebrenici, bila je drska i prijeteća najava o razbijanju Oružanih snaga Bosne i Hercegovine i dezintegracije države.

Rukovodstva entiteta RS-a i Srbije željno su očekivala da ruska agresija na Ukrajinu proizvede geopolitički moment kojim bi se stvorili uvjeti za realizaciju “srpskog sveta” – secesija RS-a, “reinkorporiranje” Kosova i političko ovladavanje Crnom Gorom bili su prvi dio tog plana. Međutim, ostali su zatečeni propašću “legende o Crvenoj armiji” i dekonstrukcijom “Putinove geopolitičke ingenioznosti” pred otporom Ukrajinaca i sankcijama bez presedana koje je uveo Zapad.

Ali to ih ipak nije zaustavilo da godinu dana nakon ruske agresije na Ukrajinu, Srbija, entitet Republika Srpska i dijelovi političkih struktura u Crnoj Gori nastavljaju konzistentno primjenjivati interpretativni okvir i opravdavajući diskurs o ruskoj agresiji identičan onom koji je korišten u vrijeme agresije protiv Bosne i Hercegovine i provedenog genocida. 

Paralelno se uz ovaj interpretativni okvir i opravdavajući diskurs rata u političkom i medijskom prostoru koji kontrolišu pomenuti akteri nastoji desubjektivizirati Bošnjake, Crnogorce i kosovske Albance kao političke narode, a države sa kojima se identificiraju (Bosnu i Hercegovinu, Crnu Goru i Kosovo) tretirati kao privremene tvorevine koje trebaju postati dijelom “srpskog sveta” koji će zapadnobalkanski prostor uvesti u “ruski svet”.

Koncept “srpskog sveta” kao sofisticiranija verzija velikosrpske politike 90-tih postaje sve snažnija ideološka osnova kojom Srbija – obzirom da koncept promoviraju zvaničnici države – sebi pripisuje legitimitet da aktivno oblikuje politike susjednih država u kojima žive Srbi. U slučaju Bosne i Hercegovine, Srbija preko predstavnika iz entiteta RS određuje dinamiku unutrašnjih političkih tenzija u skladu sa sopstvenim potrebama pokazujući tako međunarodnim akterima potencijal koji ima za destabilizaciju regije.

Stabilokratski pristup međunarodne zajednice kao savremeni ‘appeasement’

Dok je zapadna divizija međunarodne zajednice pokazala neočekivanu opredjeljenost u sankcionisanju Rusije, u pogledu zapadnobalkanskih filijala “ruskog sveta”, posebno Srbije i entiteta RS, pokazala je spremnost na “politiku umirivanja” (appeasement-a) bez presedana. 

Što su intenzivnije vodili anti-zapadnu politiku uključujući oponiranje uvođenja sankcija Rusiji, usklađivanje vanjske politike sa EU, dodijeljivanje ordenja Vladimiru Putinu, organiziranje skupova podrške Rusiji preko NVO-a povezanih sa vladajućim strukturama, to je liberalna međunarodna zajednica bila spremnija da im udovoljava. 

Usprkos činjenici da su u rukovodstva oba doma Parlamenta Bosne i Hercegovine imenovane osobe koje se nalaze na crnoj listi Sjedinjenih Država, da je entitet Republika Srpska nastavio da vodi samostalnu “vanjsku politiku” posjetama institucijama Ruske Federacije, međunarodna zajednica je te iste proruske aktere nastavila tretirati kao ravnopravne sagovornike. Sposobnost i kapaciteti tih aktera da proizvode krize i eskaliraju ih do nivoa sigurnosne prijetnje se pokazala kao ključna preporuka za stabilokratski orijentiranu međunarodnu zajednicu.

Stabilokracija kao savremena inačica appeasementa svoju kulminaciji doseže obnovom mantre o Savezu nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) u državnoj vlasti kao “svježem povjetarcu”, prepuštajući mu sigurnosni sektor čime, kako smo već vidjeli, Rusija postaje partnerska država u “borbi protiv sigurnosnih prijetnji”. Istovremeno, u susjednoj Crnoj Gori prihvatljive političke opcije međunarodnoj zajednici postaju osuđenici koji su kolaborirali sa Rusijom u pokušaju puča iz 2016.godine.

Na kraju, teško je biti toliko dobronamjeran i povjerovati da strategija stabilokracije koju SAD i EU imaju prema ruskim političkim igračima/igračkama na Zapadnom Balkanu nenamjerno facilitiraju ruski maligni utjecaj.