ENG
NORA HICKO: Kriza identiteta i međuetnički konflikti
Autor/ica 👤tačno.net
Povezani članci
Foto: MT
S obzirom da vojvođanski jezik ne postoji, na meti su svi ostali jezici multi-kulti Vojvodine.
Kroz izloženost socijalizaciji, u toku života razvijamo ličnost i konstituišemo sopstveni identitet kao svest o onom šta jesmo i šta osećamo da jesmo. Međutim, identitet nikada ne predstavlja dovršenu stvar, već je uvek u procesu oblikovanja, te zadobija smisao tek kroz mrežu identiteta, kao što su religija, nacija, teritorija, jezik, državljanstvo, zvanje, pol, seksualna orijentacija, politički stav, porodica, društveni status, bračni status… Istorijski gledano, društveno-političke okolnosti kojima je pojedinac izložen i čijim je uticajima podložan, poseduju snagu da određene slojeve identiteta gurnu u senku, ili čak ukinu, a pojedine da stave u prvi plan.
Isticanje pripadanja naciji predstavlja danas vrlo popularno samoodređenje, a sa tim je u tesnoj vezi i jezik kojim se ta pripadnost potvrđuje.
Najveći izazov za moderne evropske nacionalne države predstavlja oblikovanje granica među nacionalnim zajednicama u ključu tolerancije i međusobnog prožimanja, uz negovanje internacionalizma. Takav internacionalizam ili čak transnacionalizam, osim ekonomske, političke i društvene saradnje među državama EU, za svoju svrhu ima i kreiranje jedinstvenog i čvrstog političkog entiteta, te i identiteta koji bi imao prioritet nad etničkim identitetom. Međutim, težnja ljudskih bića za identitetom, sredstvima samoodređivanja, i diferencijacije od drugih, za konsekvencu ima kontinuitet primata nacionalnog identiteta, koji se javlja kao očigledan i trajan odgovor na nametnuti internacionalizam, posebno kada se takav internacionalizam pokaže neuspešnim, kakav izgleda mnogim Evropljanima danas, od početka ekonomske krize naovamo. Mnogi kritičari aktuelne jake desnice u Evropi slažu se da ekstremni nacionalizam isplivava kao odgovor na ekonomsku krizu koja je zahvatila kontinent. Kriza koja se odražava povećanjem nezaposlenosti, a koju prati veliki priliv imigranata sa jugoistoka, što za posledicu opet ima naglašavanje kulturno-istorijskih razlika između došljaka i starosedelaca, postavljanjem Mi-Oni problema.
Na sličan način, desničarsko prenaglašavanje dominantnog etniciteta i njegovog jezičkog izraza u Srbiji, a posebno Vojvodini, simptom je iracionalno nametnutog straha od jednog nadnacionalnog, opasnog vojvođanskog identiteta, koji nadilazi etnički i jezički identitet i uvažava društvenu heterogenost. Guranjem pitanja vojvođanskog identiteta na politički teren, on se predstavlja kao pretnja nacionalnom identitetu većine. Konsekventno tome, svemu što nosi oznaku vojvođanskog, multikulturalnog i višejezičnog, pridodaje se antisrpski karakter.
Kako je ideološka tačka preseka vladajućih struktura i ekstremnih nacionalista upravo u ćiriličnom pismu, agenda ukidača Vojvodine dobija na svojoj legitimnosti tihim odobravanjem i nedovoljnim reagovanjem vlasti. U ključu kontinuiteta nacionalističke politike, akcentom na jezik i pismo većinskog etniciteta, teži se relativizaciji i ukidanju vojvođanskog identiteta. S obzirom da vojvođanski jezik ne postoji, na meti su svi ostali jezici multi-kulti Vojvodine, koji samim tim što nisu ćirilično-srpski, uspešno pale nacionalističke radare ekstremne desnice, pa i one populističko-elitne.
Čvrsto ekstremno-ideološko zasnivanje Mi-Oni odnosa jasno manifestuje i produbljuje ustavnu razliku između naroda Srbije i srpskog naroda. Zahvaljujući ovoj razlici, u kontekstu identiteta vrlo je teško samoodređenje građana kao pripadnika naroda Srbije, jer se identitet za većinski etnicitet nameće kao Sveto trojstvo srpskog jezika, nacije i pravoslavne veroispovesti. Konsekventno tome, manjinske etnolingvističke grupe, usled većinskih društveno-političkih pritisaka smatraju neophodnim kontinuitet vlastitog identiteta kroz podršku i jačanje veza sa matičnom državom, isticanjem njenih simbola, te širu zastupljenost maternjeg jezika, što dovodi do izgradnje sve jačih granica među etničkim grupama.
Uzurpacija društvenog statusa jezika različitih manjinskih grupa, u velikoj meri uslovljava načine komunikacije i odnose među nacionalnim zajednicama. U tom smislu ne predstavlja iznenađenje, ako ti odnosi na nivou svakodnevnice rezultiraju popularnim međuetničkim kafanskim tučama, često zasnovanim na jezičkoj netoleranciji.
Rešenje problema za ovaj đavolji krug vojvođanskih događanja, međuetničkih prepucavanja, kidanja tabli sa natpisima na manjinskim jezicima, grafiti-pretnje, i slične uzurpatorske rabote, ne nalazi se ni u rukama ukidača Vojvodine, niti u rukama takozvanih separatista. Prvi korak ka rešenju, u rukama je kreatora novog Ustava Srbije, koji neće poručivati da je Republika Srbija država srpskog naroda i onih drugih koji u njoj žive, i konačno razbiti Ustavom garantovanu predrasudu iz 2006. godine, koja je osnov svih nacionalističkih prepreka za zasnivanje jednog interkulturalnog društva.
Autor/ica 👤tačno.net
