Gomila duhova

Autor/ica 👤PLJ17 21.9.2022. u 16:04

Povezani članci

Foto: PLJ17

Možda se ni u jednoj drugoj zemlji gradovi ne uništavaju pa se ponovo grade tako zadivljujućim tempom kao u Kini. Zbog mehanizama globalne ekonomije i procesa modernizacije, kineski gradovi se mijenjaju velikom brzinom i u kratkom vremenu. Posljedica užurbane izgradnje je urbana hiperprodukcija. Kao rezultat urbanizacije, uništava se stara i istorijska infrastruktura i nastaje veliki broj novih gradova, izgrađenih za milionsku populaciju. No gradovi su jedva naseljeni. Umjetničko-naučno istraživanje Elle Raidel bavi se ovim gradovima duhova i istražuje ključno pitanje kako efekti maksimizacije profita kapitala utiču na naše životne uslove.

Ajfelov toranj, Jelisejska polja, veličanstvene fontane i ošišane živice stoje na maglovitoj kiši Tianduchenga. Stambeni kompleks koji se nalazi u predgrađu kineskog megalopolisa Hangzhou jedno je od bezbrojnih lokacija u nastajanju, uglavnom nenaseljenih, koje su nastale preko noći zahvaljujući brzim spekulacijama nekretninama. Neboderi, parking prostori, bašte. Urbana predstava ništavila.

Bez komentara posmatramo prazne nebodere, radove rušenja i prave prodajne obilaske u stambenim parkovima. Dokumentarne scene se prekidaju i dekonstruišu ironičnim igranim dramatizacijama. U film je utkana izmišljena priča o Charlesu, koji živi na periferiji metropole Chongquing u praznom hotelu kojem prijeti rušenje. Različiti nivoi naracije prelivaju se jedan u drugi. Raidel pušta izmišljenog Charlesa da luta kroz stvarnu scenografiju ruševina, stvarnost i fikcija se miješaju na više načina. Glumac zapravo živi u praznom hotelu. Pripadao je njegovim roditeljima i još uvijek stoji uprkos godinama starom obavještenju o rušenju. Ella Raidel je film snimala bez dozvole. Necenzurisani pogled i otvaranje diskurzivnog prostora kroz poluigrane scene čine film izvanrednim.

Novi gradovi duhova su heterotopije, mjesta različitosti u kojima se kolektivna mašta i snovi manifestiraju kao nepostojeći u praznini, iscrpljenosti i uskoro zaboravljenim ruševinama. Film istražuje kompleksnost sadašnjosti koju oblikuje globalna kulturna i ekonomska razmjena. Raidel koristi poetski esej film kao metodu i eksperimentiše s novim oblicima naracije te istovremeno kritikuje normativne reprezentacije.

Da bi se mogla ispričati paradoksalna logika ovih izgubljenih prostora potrebno je raditi s hibridnom filmskom formom i eksperimentirati sa filmskim jezikom i naracijom koji će se u tu svrhu kreirati u različitim stilovima i žanrovima. Koristeći kombinaciju drame, rekonstrukcije i pronađenog slikovnog materijala, korišteni su i stvarni i fiktivni narativni elementi. Jedinstvenost istraživanja je u tome što kroz primjenu umjetnosti i znanja omogućava diskurzivni prostor u kojem se spajaju istraživanje, analiza, metoda, misao i referenca. Svi ovi parametri su utkani u narativ koji naizmenično spaja dokumentarno i fikciju.

U Gomili duhova rediteljka razvija priču o gradu budućnosti na već pomenuta dva nivoa: s jedne strane, čisto dokumentarni pristup nam pokazuje šta se dešava i dopušta da slike govore same za sebe. S druge strane, međutim, gledamo i glumce koji se pretvaraju u izmišljene stanovnike imaginarnog grada. U početku nam se predstavljaju na svojim audicijama, a potom postaju izmišljeni stanovnici nekog imaginarnog grada. U tim trenucima, dokumentarni pristup ulazi u melanholičnu medijalnu ali i meditativnu fikciju. Most Waterloo (Mervyn LeRoy, 1940) – Charlesov omiljeni film – se stalno citira i služi kao dragocjena veza između prošlosti i sadašnjosti, kao slika epohe koja više ne postoji, ali koja se i danas osjeća živom. Grad koji tek treba da se izgradi je istovremeno i grad u kojem je prošlost ostavila neizbrisive tragove. Kroz kontinuirano smjenjivanje stvarnosti i fikcije izlaže se snažna kritika kapitalizma, želje za „zaradom novca“, često na štetu prirode i čovjeka. Gomila duhova govori sama za sebe. I to čini istovremeno direktnim i simboličkim jezikom.