ENG
Fabijansko društvo
Autor/ica
Povezani članci
Namera mi je da podsetim na jedan fenomen koji nije poznat široj javnosti. Reč je o tzv. “Fabijanskom društvu“ (fabian society).
Fabijansko društvo jeste zapravo udruženje engleskih reformističkih i utopističkih socijalista osnovano 1883g. U njemu stupaju B. Shaw i B. Webb, koji će postati vodeće ličnosti ovog pokreta. Društvo je uzelo ime po rimskom vojskovođi Kvintu Fabiju Maximu, poznatom pod nadimkom cunctator (Oklevalo), da bi se već time dokazao i naglasio njegov reformistički i revolucionarni karakter.
Od 1887 društvo izdaje “Fabijanske traktate“, u kojima vrši propagandu za svoje ideje i zauzima stanovište prema aktuelnim političkim dešavanjima. Suština njihove političke filozofije pokazuje da Društvo “ima za cilj reorganizaciju društva putem oslobođenja zemljišnog i industrijskog kapitala iz ruku pojedinaca i klasa… Društvo, shodno tome, radi na ukidanju privatnog vlasništva nad zemljom…“ Fabijansko društvo obznanilo je, u stvari, osnovne postavke marksizma: ukidanje privatne svojine, u ovom slučaju svojine nad zemljom.
Zatim se priključilo nenasilnom ogranku marksističke zavere, prihvatajući nenasilni, postepeni put ka totalnoj vladi. U jednom trenutku (1890g.) Društvo počinje sa političkim aktivnostima povezujući se sa sindikalnim pokretima i određenim političkim partijama levog usmerenja. Šta više, vodeći članovi društva učestvuju u osnivanju Nezavisne radničke stranke (1893g.) i Laburističke stranke (1900g.), kolektivno pristupajući ovim partijama. Karekterišu se odbijanjem klasne borbe, a glavne nosioce te borbe (radničku partiju) smatraju samo jednim vidom socijalističkog pokreta.
Godine 1918. Izradio je Sidney Webb nacrt novog programa Laburističke stranke, i upravu u tom programu unosi bitne stavke Fabijanskog društva. Nakon tih dešavanja odnosi između Laburističke partije i Fabiojanskog društva postaju više nego prisni, jer počivaju na gotovo istim postavkama. Kao posledica takvog odnosa Fabijanci u oba svetska rata podupiru Britansku vladu, istovremeno se zalažući za osnivanje međunarodne organizacije za očuvanje mira i sprečavanje ratova. Svoju delatnost su ograničili na naučna istraživanja i istraživačke projekte, kao i rasprave koje su vodili unutar Društva.
Naravno, kao posledica takvog delovanja proizašao je veliki broj objavljenih radova i studija čiji je uticaj na tadašnju političku scenu Engleske bio očigledan i izuzetno jak. Međutim, nakon Prvog svetskog rata došlo je do raskola unutar Fabijanskog društva. Naime, njihov vodeći naučni institut se odvojio od Društva i postao samostalna ustanova pod nazivom Labour Research Department, no to nije toliko pogodilo Društvo jer se 1931g. osniva sopstveni institut. Uoči Drugog svetskog rata Društvo intezivira svoje aktivnosti, a za vreme i neposredno nakon Drugog svetskog rata objavljuju veliki broj rasprava iz unutrašnja i spoljne politike održavajući kontakte sa socijaliističkim pokretima i organizacijama širom sveta! Poznati Fabijanci: Dzordz Orvel, Lord Kejns (dobitnik nobelove nagade 1974g. I dr).
Autor/ica
