Nova faza u odnosima Kine i EU-a

Juncker je pozvao da se evropskim firmama omogući da se takmiče u Kini kao što se kineskima to dopušta u Evropi.

Odnosi Evropske unije i Kine ulaze u novu fazu, koja se mora zasnivati na reciprocitetu, poručili su evropski zvaničnici uoči samita dvije strane u aprilu u Briselu, te skupa 16 evropskih država i Kine koji će biti održan istog mjeseca u Dubrovniku.

Predsjednik Evropske komisije Jean-Claude Juncker u Evropskom parlamentu istakao je da su Kina i EU veliki partneri, ali i rivali, naglasivši da to govori kao kompliment, pa je pozvao da se evropskim firmama što prije omogući da se takmiče u Kini kao što se kineskima to dopušta u Evropi.

Juncker je to rekao dan nakon što je u Parizu s njemačkom kancelarkom Angelom Merkel na poziv francuskog predsjednika Emmanuela Macrona učestvovao na susretu s kineskim predsjednikom Xijem Jinpingom.

Prije Francuske kineski čelnik posjetio je Italiju i sklopio vrlo vrijedan sporazum o investicijama u tu državu.

Kinesko-evropska ekonomska razmjena dnevno iznosi više od milijardu eura, što Evropu čini najvećim trgovinskim partnerom Kine, dok je ona drugo najveće tržište za evropska dobra i usluge, iza Sjedinjenih Američkih Država.

Dogovori o investicijama

Predsjednik Evropskog vijeća Donald Tusk istakao je u EP-u da EU zahtijeva brzu reformu trgovinskih pravila WTO-a kako bi se nesmetano nastavila ta trgovina, posebno kad je riječ o subvencioniranju industrije. Peking je proteklih godina kritiziran zbog nepravednog subvencioniranja i dampinga cijena, kojima je proizvode drugih država učinio nekonkurentnima.

Tusk je rekao da su se evropski čelnici prošle sedmice usaglasili da će im cilj na nadolazećim susretima s kineskim predstavnicima u Briselu biti uvjeravanje Pekinga da pristane na te izmjene, kao i da se sljedeće godine finaliziraju dogovori o investicijama koji već godinama stoje u mjestu.

Naglasio je i da se na susretima s Kinezima treba dotaći i pitanja klimatskih promjena i ljudskih prava.

“Možda sam staromodan, ali i dalje mislim da su ljudska prava jednako važna koliko i trgovina”, zaključio je.

Ljudska prava

Evropski optimizam kada je u pitanju odnos s Kinom, koji je pratio decenije rasta trgovinske razmjene, pretvorio se u frustraciju zbog sporosti Kine u otvaranju svoje ekonomije, sve učestalijih kineskih akvizicija u ključnim evropskim sektorima i dojma u Briselu da Peking ne ispunjava svoje obećanje o težnji prema slobodnijem tržištu.

Kineske investicije u EU-u mnogo su veće od evropskih investicija u Kini u većini industrija, a zapadne države optužuju Peking da se njen razvoj industrija visoke tehnologije zasniva na ilegalnim državnim podrškama, kao i nepoštenom preuzimanju intelektualnog vlasništva.

Zapad strahuje i da jačanje kineskog ekonomskog utjecaja dovodi i do osnaživanja političke moći Pekinga nad pojedinim državama. Naprimjer, Grčka je 2017. u Ujedinjenim narodima blokirala evropsku kritiku stanja ljudskih prava u Pekingu nedugo nakon što je Kina preuzela najveću grčku luku. Slično je nekoliko puta činila i Mađarska, koja prima velike investicije iz Kine.

Evropski i kineski zvaničnici susrest će se 9. aprila u Briselu, a dva dana kasnije u Dubrovniku počinje sastanak u formatu “16 + 1”, popraćen ekonomskim forumom i posjetom kineskog premijera Lija Keqianga. Riječ je o skupu 16 srednjoevropskih i istočnoevropskih država i Kine, čiji je cilj osnaživanje infrastrukturnih ulaganja.

balkans.aljazeera.net