TAJNA: LENKA DUNĐERSKA
Povezani članci
Pero Zubac „Lenka Dunđerska“, Novosti, Beograd, 2017.
Pero Zubac, književnik, TV stvaralac, autor jedne od najpoznatijih, najrecitiranijih poema u Jugoslaviji, Mostarskih kiša, odvažio se upustiti u svojevrsnu avanturu otkrivanja svih velova tajne koja stoji nad veličanstvenom pjesmom Laze Kostića Santa Maria della salute. Pjesnik i prevoditelj, Laza Kostić, u svojim pedesetim godinama zaljubio se u Lenku Dunđersku, novosadsku plemkinju. Dunđerska je postala golemom inspiracijom velikana srpskog pjesništva i njoj je posvećena i njom inspirirana Santa Maria della salute.
Cijeli kompleks složenoga odnosa Lenke Dunđerske i znatno starijega velikog srpskog poete i pored niza književnih i drugih analiza, ostao je do današnjih dana prekriven mistikom, nikada do kraja razriješen. I Kostićeva ženidba i smrt Lenke Dunđerske, sve je i dalje, čak i u ozbiljnim književno-kritičkim i književno-historijskim krugovima, pod svojevrsnim velovima tajnovitosti…
Pero Zubac, klasik srpske književnosti, godinama je na putovima skidanja tajnovitih velova sa ove platonske, čudesne veze. U godinama svoje književne zrelosti on dovršava knjigu studiju Lenka Dunđerska, koja kroz poglavlja: Ona u snove zalazi kao da je taj svet deo njene jave, U traganju za Lenkom Dunđerskom, „A Lenka je bila filigran“, Kao oblak koji sve zaklanja, „Tek sad se kajem“, Na osamnom putu kao i u mladosti, Njegov život je bio sanjanje a njen ostvaren san, Šta se desilo sa spomenicom Lenke Dunđerske, Razlika u godinama nije bila razlog razmicanja Jelene i Lazara, „Imala je potpune forme ženske krasote“, Pesma koja je prepis sna, Pesma nije nastala odjednom, ona se oslanja na sazvučje ranijih pesama pesnikovih, „Lenkina sudbina bila je božanski uzvišena“, Snovi behu jedino njegovo utočište, Još malo svetla na svetao Lenkin lik, Divna, smjerna, lijepa… kako je Lazar opisivao Lenku, „Podobna je da savlada svaku ženomrzicu“,Tri pisma Lazareva Nikoli Tesli, Lazar Kostić je kazan svojom pesmom, „Lenka je imala anđeoski glas“, Još je o labudovoj pesmi zapisano, Možda je ona znala za njegov strah od ljubavi, Anima Laze Kostića Ivana Nastovića, Godina 1891. ni kobna, ni presudna, Lenka je pisala pesme, „Lenkin život je uveo“, Lenka je potom živela u dnevniku snova, “Ona se tako radovala kada je on dolazio“, Gospođici L.D. u spomenicu, Santa Maria della Salute, Lenka i Lazara – razgovor u vrtu dvorca Dunđerskih u Čelarevu avgusta meseca 1893. oslikava i Peru Zupca, autora koji strasno, pjesnički nadahnuto, na crti najboljih, a ponajprije najposvećenijih kostićologa, stvara biografske literarne medaljone biljurske inkantacije…
Svako poglavlje u ovoj knjizi stabilno stoji kao literarno čvrsto postamentirana cjelina, u kojoj autor koristi znanstvenu, publicističku, svekoliku literarnu, muzejsku i svaku drugu logistiku iznoseći svoje nalaze ovoga čudesnog literarnoga i ljubavnoga fenomena.
Tako traganje za istinom odnosa Kostić – Dunđerska postaje visoko vibrantna literatura maksimalno poetične legure, koja je i priča ali i studija, a ponajprije Zupčev literarni pledoaje za ljepotu i čistotu kojom je zrcalila jedna neobična ljubav u srcu Vojvodine.