Pismo iz Podgorice: Rasturena šatorska revolucija
Povezani članci
Foto: © Sputnik/ Marko Milačić
Ima li išta licemjernije nego sa zastavama drugih država koje su se mogle vidjeti na protestu, tražiti prelaznu vladu u rođenoj državi? Zapaljivi, često vulgarni i agresivni pokliči, podsjetili su nas na mitingovanje naroda devedesetih godina prošloga vijeka i na to zlo vrijeme i retrogradnu ideologiju koja je još živa i koja, nažalost, još traje na ovim balkanskim prostorima. Ali, i ovi protesti su pokazali da se retorikom ulice i „psihologijom gomile“ ne može ugroziti vlast u Crnoj Gori. A što se Demokratskog fronta tiče, neka im je Bog u pomoć. Poslije ovog fijaska ostalo im je da se “licem u lice“ sretnu sa biračima iduće godine.
Piše: Savić Jovanović
U subotu, u ranim jutarnjim satima, policijske snage su prekinule politički rijaliti i vašarište ispred Skupštine Crne Gore, uklonile binu i šatorsko naselje i, poslije 20 dana, pustile redovno odvijanje saobraćaja glavnom gradskom ulicom. U toj akciji bilo je više povrijeđenih demostranata i policajaca, kao i nekoliko uhapšenih, među kojima i dva poslanika. Izrevoltirani akcijom policije, čelnici opozicionog Demokratskog fronta, inače organizatora ovih protesta, pozvali su građane na nove proteste. U subotu veče nekoliko stotina demonstranata pokušalo je na silu da uđe u republički parlament, ali su ih jake policijske snage u tome spriječile. U tom „bliskom sudaru“ demonstranata i organa javnog reda nekoliko policajaca je povrijeđeno, 20 protestanata je uhapšeno, a više izloga u Ulici Slobode je razbijeno. Čelnici Fronta su najavili nova okupljanja. Ovo je, ukratko, epilog 20-dnevnih protesta, koji su se odvijali ispred republičkog parlamenta.
Bilo je, iskreno rečeno, i za očekivati da će se ovako nešto i desiti. Čelnicima Demokratskog fronta više puta je sugerisano sa zvaničnih adresa da uklone binu i šatore sa ulice, kako bi se nesmetano odvijao saobraćaj, a da se mogu okupljati svako veče i mitingovati do mile volje. Oni za to nijesu htjeli ni da čuju, već su glavnu gradsku ulicu bili pretvorili u pravo vašarište, gdje su se igrale razne igre, pekla prasad, a sa bine upućivale primitivne poruke. Ružne slike koje su iz Podgorice odlazile u svijet, predstavljale su, u neku ruku, i neprijatno lice Crne Gore. Ne postoji država u Evropi koja bi dozvolila da u svom glavnom gradu bude blokiran saobraćaj 20 dana od šačice nezadovoljnika, da se razapinju šatori, a demonstranti odmaraju kući, kako bi uveče pravili roštiljijadu. Povodom ovih najnovijih podgoričkih događaja uslijedila su brojna reagovanja od strane raznih partija, stranaka nevladinog sektora, udruženja i pojedinaca. Posebno je, ali samo za neupućene, čudno što se oglasilo i Ministarstvo inostranih poslova Rusije, koje, ničim izazvano, u svom saopštenju konstatuje da je „očigledno da uključivanje Crne Gore u proces evroatlanskih integracija ne vodi ka njenoj konsolidaciji i prosperitetu. Prije će biti suprotno – prisutna je politička i ideološka polarizacija društva…“
Inače, ovi protesti slobodno mogu da konkurišu za Ginisovu knjigu rekorda, kao mnogo što-šta se u Crnoj Gori može naći među koricama te knjige (dvije akademije nauka, dvije crkve, dva udruženja novinara, kojekakve duple organizacije, rekordan broj partija i stranaka u odnosu na broj stanovnika). To je, valjda, jedini protest u svijetu koji se održavao bez naroda, odnosno demostranata. Po tome su bili jedinstveni i o tome je sve više govorila cijela regionalna javnost, prikazujući šatorsko naselje na podgoričkom bulevaru bez stanovnika.
Na ogradama i drveću oko tog naselja bile su okačene neke zastave i transparenti drugih država. Nije, valjda, imao ko da ih nosi. Uveče bi se oko tog naselja okupilo nekoliko stotina demostranata, kojima bi sa bine organizatori protesta upućivali riječi podrške i tražili da izdrže do pada ove i formiranja prelazne vlade. Kada bi se završilo sa govorancijom, demonstranti bi otišli kućama, a u šatorima bi ostalo nekoliko desetina, vjerovatno, plaćenih spavača, koje su bodrili da izdrže, makar do sljedeće isplate.
Protesti su, inače, više od jedne godine najavljivani, a nekoliko mjeseci intezivno pripremani. Organizator protesta je opzicioni Demokratski front. To je skupina od više mini-bus stranaka i partija, koju predvodi Nova srpska demokratija i njen lider, četnički vojvoda Andrija Mandić. Nadali su se da će ih narod podržati, tim prije što su im ponudili neki „Ugovor o novom početku“, po kojem bi se svima oprostili dugovi za struju, vodu, nekretnine, porez… Samo treba da se ispuni jedna sitnica, a to je da obore sadašnju vladu Mila Đukanovića, formiraju prelaznu vladu koja bi organizovala „fer i demokratske izbore“. To je bio, ispostaviće se već sjutradan, samo mamac, na koji se građani nijesu dali upecati, jer su prozreli tu providnu manipulaciju i jednostavno ih ignorisali. Eto, kolika je politička pamet čelnika Fronta, kada za 25 godina bavljenja politikom (izuzev nekolicine mlađih pitomaca) nijesu uspjeli da proniknu u bit i suštinu mentaliteta ovog naroda, već mu, kao nedonoščetu, nude neke bajke i prevare. Ili su, što je vjerovatnije, funkcioneri Fronta, finansirani od nekih političko-crkvenih krugova izvan Crne Gore, jednostavno bili „primorani“ da organizuju protest, pa šta bude. Svejedno, u oba slučaja ispali su nezreli i nedorasli poslu kojeg obavljaju.
Kada su uvidjeli da su im građani okrenuli leđa, počeli su da se dovijaju na razne načine kako bi privukli što više naroda na proteste i što duže ostali na tu, po njima, jedinu „oslobođenu teritoriju“ u državi. Prvo su počeli da zapomažu i dozivaju ostatak opozicije da im se pridruže, kako bi zajedno ostvarili cilj. Izuzev SNP-a i njenog čelnika Srđana Milića, koji zbog svađa i raskola u njegovoj partiji ne zna kud udara i luta čas tamo, čas ovamo, ostali nijesu prihvatili da učestvuju u nečemu što je unaprijed bilo osuđeno na propast. Kada je to propalo, pozvali su u pomoć njihovog idejnog predvodnika i vođu, političara u mantiji, srpskog popa Amfilohija, uvijek spremnog da priskoči onima koji su protiv države Crne Gore i njenih interesa. Ako je i bilo neke dileme oko toga koja je svrha ovih protesta, te noći je, poslije jednočasovnog političkog govora Amfilohija Radovića, bilo jasno da se radi o antinatovskim i antidemokratskim protestima. Jer, „budućnost Crne Gore nije u Evropi, kojoj hrlimo kao muve bez glave“, reći će ovaj pop, uz konstataciju da je ta Evropa „natociljala ove naše vladare da priznaju Kosovo, nepostojeću državu, i ovih dana su granice postavljene, prvi put u istoriji“. Amfilohije zaključuje da su se ovi naši vladari „udružili sa evropskim kriminalom i oni su sada za demokratiju i buržoaziju…“ Toliko o Evropi i već poodmakloj fazi pregovora o ulasku Crne Gore u Evropsku Uniju. A o NATO ovaj srpski pop je onomad rekao da je on „nastavljač Hitlerovog djela“. Inače, ovom popu je dozvoljeno da radi gotovo sve u državi koju ne priznaje. I pored zapaljivog govora mitropolita Amfilohija narod nije pristigao na proteste. Da su ovi protesti antinatovski, čelnici Fronta su potvrdili i učešćem i govorima na performansu Pokreta za neutralnost, organizovanog povodom dvodnevne posjete generalnog sekretara NATO Jensa Stolteberga i 28 ambasadora članica Alijanse Crnoj Gori. Prije toga su frontovci poslali pismo generalnom sekretaru u kojemu ga mole da izvršii „pritisak na Đukanovića za hitnim formiranjem prelazne vlade“, a za uzvrat bi „mnoge skeptike preveo u podržavaoce NATO članstva i radikalno promijenio percepciju Alijanse u očima mnogih demostranata sa podgoričkog bulevara“. Malobrojni stanovnici šatorskog naselja su, većinom, pripadnici stranaka srpske provenijencije, a one su ljuti protivnici ulaska Crne Gore u NATO, pa se i ovo može tumačiti kao još jedna manipulacija i podvala, slična onom Ugovoru o novom početku, što su ga ponudili građanima, a kojeg sada niko i ne pominje. Čelnici Fronta nijesu prisustvovali razgovoru ostatka opozicije sa Jensonm Stoltenbergom, jer oni bojkotuju parlament, pa su tražili da generalni sekretar NATO dođe kod njih u šatorsko naselje na „slobodnu teritoriju“ kako bi ga upoznali sa svojim stavovima. Silno su razočarani što ih generalni sekretar nije posjetio.
Foto: Sputnik/ Marko Milačić
Kada su vidjeli da će doživjeti potpuni fijasko, čelnici Fronta su pokušali da spase što se spasiti može, pa su organizovali protesne šetnje u nekoliko crnogorskih gradova, ali to je bio potpuni krah: negdje 10, negje 50, a bilo je i čitavih 200 šetača u pojedinim opštinama. Odustali su od toga. Zatim su počeli da izmišljaju da im pristiže podrška sa značajnih domaćih i međunarodnih adresa, kao na primjer od beogradskog i podgoričkog univerziteta, ali su već sjutradan i sa jednog i sa drugog stigli oštri demantiji. Istina, ovom političkom podgoričkom rijalitiju stigle su podrške od nekih minornih političkih i intelektualnih beogradskih krugova, kao na primjer od stranke bivšeg predsjednika SRJ Vojislava Koštunice, pokreta Dveri, neke grupe studenata i drugih. Posebnu mizeriju predstavlja što je jedan nacionalistički nastrojeni istoričar iz Beograda ove proteste nazvao „ponosom Evrope“, uz konstataciju u beogradskoj Politici da u „Crnoj Gori traju najveće demonstracije posvećene slobodi i demokratiji koje je Balkan video u ovom veku“. Mora da je Čedomir Antić gledao neke druge demonstracije i proteste po svijetu, pa ih zamijenio sa ovim podgoričkim. Inače, čovjek pri zdravoj pameti nebi mogao nešto slično da izjavi. Mora da se sa daljine više i bolje laže. Kao što je prije toga u kolumni u podgoričkom listu Dan gospodin Antić otvoreno lagao kada je napisao da „srpska vojska nikada nije okupirala Crnu Goru, niti joj nametala vlast“. A šta je bilo 1918. godine? Čija je ono vojska bila u Crnoj Gori u vrijeme održavanja Podgoričke skupštine? Ne interesuju istorijske činjenice ovog plačljivka, koji još od 2006. godine kuka i leleče zbog toga što je Crna Gora obnovila svoju nezavisnost, ali zna da priprijeti, kada kaže da „mi u Srbiji ne možemo mirno da gledamo nasilje nad našim sunarodnicima“. Nije jasno na koju vrstu nasilja je mislio, ako nije na one šatorske revolucionare koji su svakodnevno izazivali saobraćajni haos u Podgorici.
Kada nijesu uspjeli u svojim zamislima, čelnici Fronta pokušali su nekako da se izvuku iz ove blamaže, pa su ponovo molili ostatak opozicije da bojkotuje rad parlamenta, kako bi se bar međusobno tješili da su postigli kakav-takav uspjeh. Ali, i ova njihova molba je odbijena, pa su, u bijesu, izvrijeđali poslanike kada su prije dva dana došli na sjednicu republičkog parlamenta. Bilo je tu nepristojne vike, pljuvanja pa i vrijeđanja na nacionalnoj osnovi. Tako su Frontovci ostali sami, kao napuštena siročad od svih. Čak ih je i policija napustila, jer je procijenila da nema svrhe čuvati prazne šatore. Valjda zbog bijesa i ljutnje na sve i svakoga, sa šatorske bine su pozivali na kojekave megdane, pominjali sablje i britve, izricali prijetnje u stilu: „neka samo pokušaju“, „kukala im majka“, „po kratkom postupku“ itd. A, o ovoj šatorskoj družini treba kratko reći da su to stari znanci i borci protiv države i njenih interesa. Svuda u svijetu se opozicija bori protiv režima, osim u Crnoj Gori, gdje se ta borba pretvorila u borbu protiv sopstvene države. I to je za onu knjigu sa početka ovog teksta, vjerovatno.
Ovi protesti su pokazali svu nemoć i potpuni sunovrat ovog političkog bućkuriša. Osim toga, slikom Putina i govorom Amfilohija pokazali su antinatovsko raspoloženje a četničkim troprstačkim pokličima, porukama i pojanjem pokazali anticrnogorstvo, jer četnička ideologija potpuno poništava državno i nacionalno biće Crne Gore. Ima li išta licemjernije nego sa zastavama drugih država koje su se mogle vidjeti na protestu, tražiti prelaznu vladu u rođenoj državi? Zapaljivi, često vulgarni i agresivni pokliči, podsjetili su nas na mitingovanje naroda devedesetih godina prošloga vijeka i na to zlo vrijeme i retrogradnu ideologiju koja je još živa i koja, nažalost, još traje na ovim balkanskim prostorima. Ali, i ovi protesti su pokazali da se retorikom ulice i „psihologijom gomile“ ne može ugroziti vlast u Crnoj Gori. A što se Demokratskog fronta tiče, neka im je Bog u pomoć. Poslije ovog fijaska ostalo im je da se “licem u lice“ sretnu sa biračima iduće godine. Hoće li preživjeti, veliko je pitanje. Ali o tome neka oni brinu.